جالبز: کریستوفر نولان ۳۰ ژوئیه ۱۹۷۰ در لندن به دنیا آمد. پدر وی که در کار بازاریابی و تبلبغات بود در روز تولد ۸ سالگیاش یک دوربین سوپر ۸ به وی هدیه کرد. به گفتهی خود نولان این هدیه کاربردی اساسی برایش داشت و زندگیاش را متحول نمود. چراکه عمده اوقات فراغت وی تا نوجوانی با دوربین کوچکش سپری شد. تحصیلات نولان در کالج دانشگاهی لندن پیگیری شد و از سال ۱۹۹۸ ساخت فیلم بلند را آغاز نمود. نولان در بسیاری از آثارش، فیلمنامه را به همراهی برادرش، جاناتان نوشته و به همراه همسرش، اما توماس، کمپانی سینکاپی فیلمز را تأسیس کرده است.
«تعقیب» – ۱۹۹۸
داستان یک مرد خلافکار و قاتل را روایت میکند که برای ساخت آن یک بودجهی بسیار ناچیز مصرف شد. نولان در یکی از مصاحبههای خود گفته است:” تعقیب فیلمی بود که میدانستم از ساخت آن چیزی عاید من نخواهد شد و میدانستم که باید خودم برای ساختش هزینه پرداخت کنم. من آدم پولداری نبودم. تمام کسانی که در ساخت این فیلم فعالیت میکردند به صورت تمام وقت فعال بوده و سعی میکردند در شهر لندن اموراتشان را بگذرانند، لندنی که زندگی در آن سخت و پرهزینه است.
در نهایت دریافتیم که اگر فیلم را به صورت سیاه و سفید و با دوربین ۱۶ میلی متری فیلم برداری کنیم میتوانیم هر هفته ۱۵ دقیقه فیلمبرداری داشته باشیم و هزینه اش را پرداخت کنیم. بدین ترتیب ما هر پولی که در طول هفته بدست میآوردیم را در یک روز برای گرفتن صحنهها خرج میکردیم”.
«ممنتو» – ۲۰۰۰
داستان کوتاه «Memento Mori» از جاناتان نولان در واقع به نوعی پیش درآمد فیلم «Memento» است. این داستان زندگی شخصی به نام «ارل» را روایت میکند که به ضعف حافظهی مربوط به گذشته دچار شده است. هر ۱۰ دقیقه یک بار حافظهی وی پاک میشود و او تنها آن چه که قبل از اتفاقی که به مشکل حافظه ایش منجر شده است را به یاد دارد.
در ابتدای داستان «Memento Mori» ارل در یک بیمارستان روانی از خواب بیدار شده و فرار میکند؛ بنابراین به نظر میرسد که شخصیت لئونارد در فیلم «Memento» نیز قبل از اتفاقات فیلم در بیمارستان روانی بوده و سپس از آن جا فرار کرده است. یکی از صحنههای آخر فیلم این باور را تایید میکند: موقعی که لئونارد در حال به یاد آوردن سمی جنکینز است، مردی که قبلاً میشناخت و شرایطی مشابه وی داشت، سمی را در حالت نشسته در یک بیمارستان روانی به یاد میآورد، اما سپس برای یک لحظه لئونارد خود جایگزین سمی میشود.
«بیخوابی» – ۲۰۰۲
«بیخوابی» بازسازی اثری نروژی با همین نام است که صرفا قرار بود تریلری جنایی و یک فیلم اکشن خوب برای فروش در گیشهها باشد. اما وقتی نولان بدون ذکر اسم خود از این نظر در تیتراژ، به بازنویسی فیلمنامه پرداخت، میشد حدس زد که این اثر نیز شدیدا شبیه ساختههای دیگر او به نظر برسد.
او قصهای را به تصویر کشید که بهجای تمرکز بر سیر اتفاقاتی که برای شخصیتهای اصلی رخ میدهند، بر اهمیت انتخابها و درونریزیهای آنها تاکید دارد. اصلا چه کسی غیر از نولان برای ایفای نقش آنتاگونیست داستانی اینچنین، سراغ رابین ویلیامز فقید میرفت؟
«بتمن آغاز میکند» – ۲۰۰۵
در فیلم «بتمن آغاز میکند» (Batman Begins) بعد از مرگ والدین بروس وین یکی از همسرایان آوازی غمناک میخواند. هانس زیمر در مصاحبهای با مجلهی امپایر گفته است که این آهنگ نمادی از عدم توانایی بروس وین برای ادامه دادن بعد از مرگ والدینش است. زیمر در این باره میگوید:” اگر شما با دقت به فیلم اول [بتمن آغاز میکند]گوش داده باشید یک پسربچه در میان گروه همسرایان آواز میخواند که با سعی و تلاش فراوان در استودیو و با استفاده از فنون الکترونیک ضبط شده و نُت او به مدت حدود چهار دقیقه مدام قطع میشود و ادامه پیدا میکندد. من میدانم که این آواز کاملاً سمبولیک است و ما فقط آن را در زمان نگه داشته ایم”.
این آهنگ تا زمان اتمام فیلم «شوالیه تاریکی برمی خیزد» (The Dark Knight Rises) تکرار نمیشود و زمانی که بتمن روی دریا به پرواز درآمده و به سوی آیندهای جدید حرکت میکند این آهنگ باز میگردد. این آهنگ برای آخرین بار زمانی خوانده میشود که بروس وین خود را از گذشتهی غم انگیزش جدا میکند.
«حیثیت» – ۲۰۰۶
اول اسمهای شخصیتهای «آلفرد بوردن و رابرت آنژیه» در فیلم «حیثیت» با بازی کریستین بیل و هیو جکمن «ABRA» تلفظ میشود که به حرف جادویی «abracadabra» به معنای «وِرد» اشاره دارد.
در فیلم «Inception» نیز از ترکیب اول اسم هر یک از شخصیتهای اصلی – دام، رابرت، ایمز، آرتور و آدریان، مال و سایتو واژهی «dreams» به معنای «رویا» بدست میآید.
«تلقین» – ۲۰۱۰
اینسپشن یا تلقین از مهمترین فیلمهای کارنامه کریستوفر نولان است. چرا که او زمان زیادی را برای ساخت آن صرف کرده است. او قبلتر اعلام کرده بود که از زمان کودکی، علاقه زیادی به ساخت فیلمی با موضوع رؤیا داشته است. او همچنین گفته که ۱۰ سال زمان صرف نوشتن داستان Inception کرده است:
«Inception باید تبدیل به فیلمی میشد که بهخوبی شرایط انسان و احساسات او را بیان کند. همچنین لازم بود تلاش زیادی برای پرداخت درست شخصیتها انجام میدادم تا تماشاگر باوجود دیوانهوار بودن ایده فیلم، بتواند با آن ارتباط برقرار کند. تمام اینها حدوداً ۱۰ زمان برد و حس میکنم که این ۱۰ سال از عمرم را به بهترین شکل گذشته است.»
«شوالیه تاریکی»
سهگانه شوالیه تاریکی بتمن ساخته کریستوفر نولان از بهترین آثار اوست که طرفداران زیادی هم دارد. باوجوداینکه حقیقتاً انتخاب یک صحنه محبوب در این سه فیلم کار دشواری است، اما خود نولان صحنه موردعلاقهاش را صحنه بازجویی جوکر توسط بتمن میداند. او چنین گفته این لحظه فیلم جایی است که تأثیر زیادی روی روند داستان داشته و باعث ایجاد گرهای مهم در آن میشود. نولان همچنین اعلام کرده که وی و کریستین بیل به دنبال صحنهای بودند که بتواند چالش سختی پیش روی شخصیت بتمن قرار دهد و قسمت بازجویی دقیقاً همان صحنهای است که این اتفاق را رقم میزند.
به گفته نولان، او، کریستین بیل و هیث لجر سعی فراوانی برای درآوردن این صحنه کردهاند و همگی بر این باور بودند که این صحنه، جایی است که تقابل بین یک قهرمان دوستداشتنی و یک شخصیت خبیث به بهترین شکل ممکن به نمایش درمیآید.
نولان فرانسیس بیکن را هنرمند محبوب خودش معرفی کرده و اخیرا در مصاحبهای گفته که با الهام از نقاشیهای وی و با همکاری هیث لجر و جان کالیونه، گریمور معروف، تصمیم گرفتهاند تا در فیلم بتمن، چهره جوکر را با الهام از نقاشیهای بیکن، کمی متفاوتتر و ترسناکتر طراحی کنند.
نولان همچنین گفته که علاقه زیادی به نقاشیهایی دارد که پسزمینه آنها سیاه هستند و این موردی است که در بسیاری از نقاشیهای بیکن هم دیده میشود.
«در میان ستارگان» – ۲۰۱۴
فیلم «در میان ستارگان» پنجمین همکاری کریستوفر نولان و هانس زیمر در فیلمهای متفاوت بهشمار میرود. با آغاز مراحل ساخت فیلم، کریستوفر نولان به هانس زیمر گفت که شیوههای قبلی و مرسوم خود را کنار بگذارد و یک شیوهی جدید و نو برای ساخت موسیقی متن این فیلم ابداع کند؛ نولان نمیخواست که موسیقی متن این فیلم شبیه به موسیقی متن فیلمهای گذشته او باشد.
کریستوفر نولان هیچگونه اطلاعات از شخصیتهای فیلم و جزییات داستان در اختیار زیمر قرار نداد، تنها چیزی که زیمر از نولان دریافت کرد، یه کاغذ کوچک از شرح حال و هوای فیلم بود، همین! بهدلیل اینکه زمان موضوع بسیار مهمی در فیلم Interstellar بهشمار میرود، هانس زیمر تمام موسیقی متن این فیلم را براساس یک ریتم خاص طراحی کرد؛ ریتمی که زیمر برای این فیلم طراحی کرد به این صورت بود که در هر ثانیه یک ضربان به گوش شنونده برسد.
«دانکرک» – ۲۰۱۷
نولان اکثر زمان برنامهریزی صحنههای فیلم «دانکرک» را در آرشیو بنیاد فیلم بریتانیا BFI سپری کرد و از برای این کار از ۱۱ فیلم الهام گرفت. فیلمهای جنگی کلاسیکی مثل «در جبهه غرب خبری نیست» All Quiet on the Western Front و «خبرنگار خارجی» Foreign Correspondent هیچکاک، ازآنجاییکه هیچکس قادر به ساخت فیلمهای هیجانانگیز بهخوبی هیچکاک نیست.
اما نولان به طرز عجیبی از فیلمهای مثل «سرعت» (اینیک فیلم کاملاً هیجانی است) «توقفناپذیر» Unstoppable تونی اسکات، فیلمی در مورد تعقیب و گریزی هیجانی در قطار (این فیلم سازوکار و کاربرد هیجان را برای برانگیختن هرچه بیشتر واکنش تماشاگر به داستان را یاد میدهد) نیز الهام گرفت.
Tenet؛ جدیدترین فیلم کریستوفر نولان
فیلم Tenet یا همان «انگاشته» قرار است به طولانیترین فیلم کریستوفر نولان تبدیل شود. هواداران کریستوفر نولان با ارجاع به مصاحبه رابرت پتینسون (یکی از بازیگران فیلم) به این باور رسیدهاند که فیلم جدید نولان حداقل ۴ ساعت داستانسرایی میکند. موضوع فیلم Tenet تنت کمی پیچیده است؛ مخصوصا در حال حاضر که اطلاعات کمی از ماجرای کلی فیلم در دست داریم.
حتی در وب سایت رسمی فیلم تنت، خلاصه طرح فیلم قرار داده نشده و تنها منبع برای حدس داستان فیلم، تریلری است که از آن منتشر شده است. میتوان حدس زد که فیلم تنت در رابطه با یک مامور مرده است که نقش او را دیوید واشینگتون بازی میکند. این مامور گویا در «زندگی پس از مرگ» دوباره اجیر شده و به او یک ماموریت دادهاند.