کهن الگوی آپولو (Apollo archetype) یک کهن الگوی مردانه برگرفته از آپولو خدای خورشید یونان باستان است. افراد آپولویی افرادی موفق و جذاب هستند که عقل و منطق را بر احساسات ترجیح میدهند.

جالبز | بخش روانشناسی – اصطلاح کهن الگو یا آرکتایپ (Archetype) را کارل گوستاو یونگ وارد روانشناسی تحلیلی کرد و باور داشت کهن الگوها گرایشهای ذاتی هستند که بر رفتار انسان اثر میگذارند. خانم شینودا بولن از پیروان یونگ در کتابهای خود کهن الگوهای زنانه و مردانه را معرفی کرده است که بر اساس اسطورههای یونان باستان نامگذاری شدهاند و بخشی از شخصیت افراد را تشکیل میدهند. در این مقاله شما را با کهن الگوی آپولو و ویژگیهای شخصیتی افراد متاثر از آن بیشتر آشنا میکنیم.
خدای خورشید و کهن الگوی آپولو
آپولو خدای خورشید است. او پسر محبوب زئوس، تیرانداز، موسیقیدان، قانونگذار، پیشگو، زیبا، جوان و اهل هنر بوده که علاقه یونانیان به امور عینی و قابل سنجش و دوری از تخیلات و عرفان را نشان میدهد. او خلافکاران را مجازات کرده و از داروسازان و چوپانها حمایت میکند. ویژگیهای شخصیتی آپولو و هوش و ارادهاش باعث موفقیت او در همه امور به جز عشق میشود. او که مانند خورشید مقدس و پاککننده است، یک جنبه تاریک و پنهان هم دارد که در مجازاتهای بی رحمانهاش خود را نشان میداد.
آپولو که دومین خدای مهم یونانیان باستان است دو اصل اخلاقی دارد: خودت را بشناس و در هیچ چیزی زیاده روی نکن.

جنبههای رووحی آپولو
کهن الگوی آپولو آن جنبه از شخصیت یک مرد را نشان میدهد که به دنبال نظم و قانون است. میخواهد در فنون مختلف به مهارت برسد. فکر را بر احساس، عینیت را به شهود و سطح را به عمق ترجیح میدهد. ذهن آپولویی یک ذهن برنامه ریزی شده است که به سادگی با دنیای عینی ارتباط برقرار میکند. او یک هدفگیر فوق العاده است؛ میداند چه میخواهد و از چه طریقی باید آن را به دست بیاورد. هدفهای او واقعی هستند و اهل رویابافی و خیالپردازی نیست.
مردان جوانی که به دنبال موفقیت هستند و هنوز فرصتهای از دست رفته آنها را آزرده نکرده، آپولو را به خوبی نشان میدهند. آنها معمولا در هر کاری مثل درس، هنر، ورزش و… جزء نفرات برتر هستند.
پسر ایده آلی که به دنبال تحقق آرزوهای پدر است و از احساسات خود و دیگران فاصله میگیرد یک پسر آپولویی است. او یک موسیقیدان و در عین حال حافظ قانون است که نشان میدهد ذهن او چقدر نظم طلب است. فردی که به دنبال ایجاد نظم و حکومت قانون و برپایی عدالت در جامعه است گرایش آپولویی درون خود را دنبال میکند.
کهن الگوی آپولو میتواند از واکنشهای احساسی فاصله گرفته و از مشکلات زندگیاش برای آینده درس بگیرد. او با اینکه ظاهری مردانه و قوی دارد، اما نمیخواهد مانند قهرمانها رفتار کند. محتاط و محافظه کار است و ترجیح میدهد بیشتر تماشاگر باشد تا یک قهرمان.
مردان جوانی که به دنبال موفقیت هستند و هنوز فرصتهای از دست رفته آنها را آزرده نکرده، آپولو را به خوبی نشان میدهند. آنها معمولا در هر کاری مثل درس، هنر، ورزش و… جزء نفرات برتر هستند.
پسر ایده آلی که به دنبال تحقق آرزوهای پدر است و از احساسات خود و دیگران فاصله میگیرد یک پسر آپولویی است. او یک موسیقیدان و در عین حال حافظ قانون است که نشان میدهد ذهن او چقدر نظم طلب است. فردی که به دنبال ایجاد نظم و حکومت قانون و برپایی عدالت در جامعه است گرایش آپولویی درون خود را دنبال میکند.
کهن الگوی آپولو میتواند از واکنشهای احساسی فاصله گرفته و از مشکلات زندگیاش برای آینده درس بگیرد. او با اینکه ظاهری مردانه و قوی دارد، اما نمیخواهد مانند قهرمانها رفتار کند. محتاط و محافظه کار است و ترجیح میدهد بیشتر تماشاگر باشد تا یک قهرمان.

ویژگیهای شخصیتی آپولو
او جوان، جذاب، سالم، زیبا و هنرمند است. زندگی در این دنیا برای مردی که تحت تاثیر انرژی کهن الگوی آپولو است، چندان سخت نیست. ویژگیهای او به آسانی باعث موفقیتش شده و تایید و توجه دیگران را به دنبال دارد. مشکلات او بیشتر به روابط و زندگی درونیاش مربوط میشود. او محتاط است و نمیخواهد رئیس باشد، اما میتواند به خوبی نقش فرد جانشین را بازی کند.
- افراد مبادی آداب، منظم و مقرراتی هستند.
- دوست دارند با زنان و مردان با استعداد رقابت کنند.
- با مسائلی که منطقی و به طور عینی قابل فهم باشد راحتند و از مسائل مبهم و رازآلود دوری میکنند.
- قانونمدار هستند و در هر شرایطی به قوانین احترام میگذارند.
- همیشه ظاهری تمیز و اتو کشیده دارند و لباسهای رسمی میپوشند.
- او میداند چه میخواهد و برای خود اهداف روشن ترسیم میکند.
- سخت کوش و با اراده هستند و با برنامه ریزی و پشتکار به اهداف خود میرسند.
- دوست دارند در هر کاری به مهارت برسند حتی اگر استعداد آن کار را نداشته باشند با تمرین و پشتکار آن مهارت را کسب میکنند.
- به علومی مثل ریاضیات و نجوم علاقه دارند.
- افراد متاثر از کهن الگوی آپولو موسیقی کلاسیک را به دیگر انواع موسیقی ترجیح میدهند.
- اهل دعوا و مشاجره نیستند و ترجیح میدهند مسائل را با گفتگو حل کنند و اگر لازم بود به پلیس زنگ میزنند.
- دیگران آنها را افرادی سرد، بی احساس و خشک توصیف میکنند.
- هم کلیات را در نظر میگیرند و هم به جزئیات توجه میکنند.
- اهل قهرمان بازی نبوده و بسیار محتاط و محافظه کار هستند.
- حتی اگر درآمد کمی داشته باشند باز هم با برنامه ریزی دقیق میتوانند زندگی خود را اداره کنند.
- هدفمند هستند و برای رسیدن به اهدافشان تلاش میکنند.
- اهل گردش و تفریح نیستند.
- عاشق کتاب خواندن هستند و به یادگیری اهمیت میدهد.
- خیلی با خانواده خود صمیمی نیستند.
- عادل هستند و به همه احترام میگذارند، اما درد و رنج دیگران را به خوبی درک نمیکنند.
- اصلاح طلبانی دور از خشونت هستند و در این راه سختی زیادی میکشند.
- صلاح جامعه برایش مهم بوده و آن را مقدم بر هر چیزی میداند.
- حتی هنگام تفریح کردن هم رسمی رفتار کرده و هیجانی نیستند.
- عشق برای آنها یک اتفاق پیش بینی نشده است که میتواند زندگی یکنواخت آنها را تغییر داده و به آن شور بخشد.

تاثیر آپولو در طول زندگی
۱- کودکی آپولو
به اصطلاح همان پسر مردم هستند که پدر و مادرها دوست دارند فرزندشان مانند او باشد؛ پسربچههایی مودب و اجتماعی. آنها کنجکاو و رک هستند و میخواهند از همه چیز سر در بیاورند. رویاباف نیستند و موجودات خیالی برایشان بی اهمیت است و ترسی از آنها ندارند. بچههای دیگر دوست دارند او دوستشان باشد، اما کلا دوست صمیمی نزدیک ندارند. در ورزشها و بازیهای گروهی جزء بهترینها بوده و میدانند چه کاری را چه وقتی انجام دهند.
۲- نوجوان آپولویی
دوران بلوغ برای یک آپولویی دوران تنشهای جنسی و عاطفی و سرکشی در مقابل جامعه و خانواده نیست. او اگر بتواند با اضطراب موجود در نوجوانی کنار بیاید به هدفهای خودش که نفر اول بودن و موفقیت تحصیلی است میرسد.
۳- آپولو در دوران تحصیل
او همیشه جزء شاگردان ممتاز و مورد توجه و علاقه معلم و مسئولین مدرسه است. اغلب در ردیف جلو نشسته و خیلی محتمل است که به عنوان مبصر کلاس و یا کاپیتان تیم انتخاب شود. او برای دانشگاه رفتن و موفقیت تحصیلی خود هدفگذاری میکند و در رشتههای پزشکی و مهندسی، روانشناسی، جامعه شناسی و مدیریت موفق خواهد بود. در هنر و ورزش اغلب معمولی هستند.
۴- شغل آپولویی
کهن الگوی آپولو یک مرد موفق را نوید میدهد که در کار و حرفهاش پیشرو است. در واقع نیمه اول زندگی که شامل موفقیتهای درسی و شغلی است برای یک آپولویی به سادگی و با موفقیت میگذرد.
او میتواند در کارش روابطی داشته باشد که هم رفاقت در آن باشد و هم رقابت. آنها در محیط کار مورد احترام هستند، دستور نمیدهند و از نظم و قانون پیروی میکنند. اهل حسادت و چاپلوسی نیستند و زد و بندهای اداری ناامیدشان میکند. همیشه دست راست رئیس خود بوده و فردی قابل اعتماد و قابل اتکا در یک شرکت به حساب میآیند.
او میتواند در کارش روابطی داشته باشد که هم رفاقت در آن باشد و هم رقابت. آنها در محیط کار مورد احترام هستند، دستور نمیدهند و از نظم و قانون پیروی میکنند. اهل حسادت و چاپلوسی نیستند و زد و بندهای اداری ناامیدشان میکند. همیشه دست راست رئیس خود بوده و فردی قابل اعتماد و قابل اتکا در یک شرکت به حساب میآیند.
در دنیای کار نفر اول نیستند، چون بیرحمی لازم در شکست دادن دادن رقبا را ندارند. آنان در مشاغلی که استراتژیک باشد موفقند. همچنین پزشکی و وکالت از شغلهای مناسب آپولویی به حساب میآید. آنان پزشکان ماهر و حاذقی هستند.
۵- میانسالی و پیری آپولو
یک مرد آپولویی احتمال دارد که در میانسالی دچار افسردگی شود. این سالها برای او بحرانزاست چراکه از لحاظ احساسی چندان به خانواده خود نزدیک نیست و ممکن است احساس کند یک پدر شکست خورده است. توقعات خانواده و جامعه او را خسته کرده و خیلی از نیازهایی که در گذشته سرکوب نموده، اکنون به شکلی حسرتوار خود را نشان میدهند. از طرف دیگر کم کم با محدودیتهایش روبرو میشود و همین نیز او را افسردهتر میکند. ممکن است با روند یکنواخت زندگی کاری و خانوادگی خود کنار آمده یا سرکشی کرده و رابطه خارج از ازدواج را تجربه کند.
از آنجا که معمولا درآمد خوبی دارند در دوران پیری کمتر دچار مشکلات اقتصادی میشوند و اغلب یک کار یا برنامه مشخصی برای دوران بازنشستگی خود ترتیب میدهند.
از آنجا که معمولا درآمد خوبی دارند در دوران پیری کمتر دچار مشکلات اقتصادی میشوند و اغلب یک کار یا برنامه مشخصی برای دوران بازنشستگی خود ترتیب میدهند.
۶- روابط با دیگران
آپولوها به سادگی با مردان دیگر ارتباط برقرار میکنند، اما زیاد با کسی صمیمی نمیشوند. بیشتر تمایل دارند با مردان مسن و مقتدر یا با اساتید و معلمان و مربیان خود در ارتباط باشند. دوستانی وفادار هستند و تنهایی را دوست ندارند.
زنان به آنها احترام میگذارند. در ارتباط با زنان بیشتر جذب زنهای مستقل و با لیاقت میشوند و به زنان ضعیف فقط کمک میکنند. از آنجا که عاشق پیشه نیستند معشوقهای خوبی به حساب نیامده و در نظر زنان اطرافشان بیشتر یک برادر خوب هستند، تا زمانی که یک زن واقعا عاشق او بشود و او را وارد روابط طولانی عاطفی کند.
زنان به آنها احترام میگذارند. در ارتباط با زنان بیشتر جذب زنهای مستقل و با لیاقت میشوند و به زنان ضعیف فقط کمک میکنند. از آنجا که عاشق پیشه نیستند معشوقهای خوبی به حساب نیامده و در نظر زنان اطرافشان بیشتر یک برادر خوب هستند، تا زمانی که یک زن واقعا عاشق او بشود و او را وارد روابط طولانی عاطفی کند.
۷- ازدواج آپولو
کهن الگوی آپولو یک ازدواج منطقی را میپسندد. او بیشتر از اینکه به دنبال عشق باشد به دنبال فردی مناسب و هماهنگ با خودش است. با این حال یک گزینه مناسب برای ازدواج به حساب میآید. ازدواج آنها با زنی احساساتی چندان موفقیت آمیز نخواهد بود، اما یک همسر منطقی مثلا زن آتنایی میتواند جفت خوبی برای آپولو باشد. در واقع او در ازدواجی موفق است که احساس و هیجان زیادی وجود نداشته باشد.
او ارزش زیادی برای جنبه عاطفی زندگی قائل نیست و به امنیت و ثبات رابطه بیش از عمق آن اهمیت میدهد. به همسرش مانند یک همکار نگاه کرده و موفقیتهای اجتماعی همسرش او را خوشحال میکند. چندان از زنانی که مدام درآشپزخانه بوده یا بیش از حد به ظواهر اهمیت میدهند خوشش نمیآید.
او ارزش زیادی برای جنبه عاطفی زندگی قائل نیست و به امنیت و ثبات رابطه بیش از عمق آن اهمیت میدهد. به همسرش مانند یک همکار نگاه کرده و موفقیتهای اجتماعی همسرش او را خوشحال میکند. چندان از زنانی که مدام درآشپزخانه بوده یا بیش از حد به ظواهر اهمیت میدهند خوشش نمیآید.

۸- رابطه با فرزندان
آپولوها پدرانی معمولی یا خوب هستند که فرزندانشان را زیاد نصیحت میکنند. با اینکه برای فرزندانشان استانداردهای منصفانه قائل میشوند، اما نمیتوانند رابطه عاطفی نزدیکی با آنان برقرار کنند.
پرورش آپولو
برای پرورش آپولو فرد باید یاد بگیرد که چگونه زمان، پول و کارهای خود را مدیریت کند. فرهنگ پدرسالار کهن الگوی آپولو را تقویت کرده و اصولا پسرها به گونهای بار میآیند که به دنبال روابط علت و معلولی بوده و ارزشهای مورد نظر والدین مخصوصا پدر خود را دنبال کنند. برنامه ریزی، دخالت نکردن در زندگی دیگران، مشخص بودن خواستهها و نیازها و هدفمندی نقاط قوت یک آپولویی است. برای تقویت آپولوی درون خود توصیههای عملی زیر را به کار گیرید.
- به قوانین احترام بگذار، حتی در مواقعی که مانعی برای زیرپا گذاشتن آنها وجود ندارد.
- سلسله مراتب را رعایت کن و برای همه احترام قائل باش.
- تمرین کن که فرد منظمی باشی و همه کارهایت را با نظم و برنامه ریزی انجام بده، حتی کارهای روزانه و کم اهمیت.
- بیشتر رسمی لباس بپوش، ولی برای موقعیتهای خاص لباس مخصوص آن موقعیت را به تن کن.
- سعی کن یک کار را از ابتدا تا به انتها و درست انجام بدهی، مثلا برای خواندن یک کتاب از مقدمه شروع کن و تا انتها پیش برو؛ به ذهنت تمرین بده که منظم باشد.
- موقعیتها و شرایط زمانی و مکانی را برای همه چیز رعایت کن و مطابق با محدودیتها و قواعد موجود رفتار کن.
پیشنهاداتی برای تعدیل آپولو و رشد شخصیت
کهن الگوی آپولو نقاط ضعفی دارد، همچون باید و نباید کردن زیاد، انتقاد از مسائل اجتماعی، بها ندادن به کودک درون و بی توجهی به احساسات. موارد زیر به رفع این کاستیها و رشد شخصیت کهن الگوی آپولو و تعدیل آن کمک میکند.
- آپولو بسیار واقع بین و منطقی است. پس با احساساتت آشتی کن و خیال پردازیهای درونی خود را پرورش بده. آپولو خدای موسیقی است، بنابراین بهترین راه رسیدن به این شرایط برای یک آپولویی پرداختن به موسیقی است.
- متواضعانهتر رفتار کن و تمرین کن شرایط دیگران را درک کنی.
- کار را از تفریح جدا کن و به هیجانات، خوشگذرانی و موسیقی بیشتر بپرداز.
- کمتر از دیگران و شرایط اجتماع انتقاد کن.
- بپذیر که انسانها با یکدیگر تفاوت دارند.
- عاشق شو. عشق میتواند نجات دهنده یک آپولویی باشد. عاشق شدن او را از دنیای منطقی و پیروی بی چون و چرا از عقل بیرون کشیده و متوجه میشود انسان میتواند فارغ از قواعد و بایدها و نبایدها نیز زندگی کند.
- مردان آپولویی باور دارند که باید روی زنان تسلط داشت. این باور انرژیهای زنانه درون آنها را از بین میبرد. پرورش آنیما یا بخش زنانه هر فرد که به روابط و احساسات مربوط میشود، میتواند به مرد آپولویی کمک کند تا احساسات خود و دیگران را درک کرده و به آنها احترام بگذارد.
سخن آخر
کهن الگوی آپولو به وجود نظم و سیستم در جامعه کمک میکند و اگر آپولو نباشد روابط جای ضوابط را گرفته و قوانین اهمیت خود را از دست میدهند؛ بنابراین این کهن الگو میتواند به رشد جامعه با برنامهریزی و آیندهنگری کمک کند. در زمینه کهن الگوها میتوانید کهن الگوهای زنانه آفرودیت و هرا را نیز بخوانید.
نظر شما چیست؟ چقدر خودتان یا اطرافیانتان تحت تاثیر انرژی این کهن الگو قرار دارید؟ نظرات خود را با ما در میان بگذارید.
منبع: ستـــاره