دنیای خودرو/ فوریه سال 2003 میلادی بود که کمپانی مزدا از محصول متفاوت و خاص خود با نام RX-8 رونمایی کرد. این خودرو که برپایه و اساس کواد کوپه (quad coupe) طراحی شده بود، توانست در بازار بسیار موفق ظاهر شود.
به‌طوری که بیش از 9 سال RX-8 روی خط‌تولید این خودروساز ژاپنی حضور داشت. از فوریه سال 2003 تا ژوئن سال 2012، 192 هزار و 92 دستگاه از این خودرو در بازار جهانی عرضه شد. RX-8 تنها گزینه‌ای است که پس از سال‌ها، اسپرت‌دوستان آن را به‌عنوان یک اسطوره از مزدا می‌شناسند و درحال حاضر جزو یکی از محبوب‌ترین خودروهای کارکرده بازار جهانی است. با ما همراه باشید تا این اسطوره خاص مزدا را بررسی کنیم.
نقدی بر نمای خارجی
مزدا RX-8 برپایه و اساس پلت‌فرم SE این کمپانی ساخته شده است و بسیاری این خودرو کواد کوپه را نسخه تولیدی از کانپست RX-Evolv سال 2000 میلادی می‌دانند. زیرا پس از سال‌ها این نوع کلاس خودرو توسط مزدا راهی عرصه تولید شد. در کواد کوپه (quad coupe) همان‌طور که از نام این سگمنت برمی‌آید، شکل کوپه بودن در ظاهر آن حفظ شده و به‌همین دلیل هم خودرو جذابی است. کواد کوپه دسته‌ای از خودروهاست که ستون B آن مانند خودروهای متداول نیست و این ستون از تقاطع بسته شدن درهای جانبی خودرو تشکیل می‌شود. در این کلاس از خودرو ستون A با زاویه بیش‌تر و ستون C با شیب نسبتا زیادی مواجه است. همین طراحی ستون C سبب شده است خودرو شکل کوپه به‌خود بگیرد که در RX-8 شاهد چنین طرحی هستیم.
از طرفی شیشه عقب این خودرو با انحنای بیش‌تری مواجه است که مشابه گرندتورهاست. طراحان مزدا برای RX-8 از خطوط نرم، فرم‌ها و سطوح تخت استفاده کرده‌اند و پروفیل خودرو با خط شانه نرم و خط افقی شخصیتی به‌همراه گلگیرهای حجیم و متورم، تناسب جذابی را به‌وجود آورده است. چهره خودرو باتوجه به‌کاپوت نسبتا کشیده و چراغ‌های جمع‌وجور با گلگیرهای حجیم و ورودی هوای بزرگ پنج‌ضلعی در جلو تهاجمی است.
از سوی دیگر در نمای عقب، چراغ‌های مستطیل‌شکل با فرم دوبل کروی درون آن سبک آشنای مزدا را به‌نمایش می‌گذارد. درعین حال حجم‌پردازی بخش عقب و طراحی چراغ‌های کروی‌شکل، نمای زیبایی را به‌وجود آورده است.
البته طراحی لیپ سپر جلو، رکاب‌های اسپرت، رینگ‌های 18 و درصورت سفارشی بودن 19 اینچی آلیاژی سبک‌وزن، اسپویلر روی درِ صندوق‌عقب و اگزوزهای کروی‌شکل در طرفین سپر، چاشنی اسپرت بودن را در RX-8 دوچندان می‌کند. طراحی خطوط نرم و البته گلگیرهای متورم و استفاده از قطعات آیرودینامیکی (اسپویلر عقب و لیپ زیر سپر جلو) و طراحی دستگیره فاقد برجستگی سبب شده است ضریب درگ این کوادکوپه مزدا به 0.29 برسد. این عدد در زمان طراحی این خودرو شاهکار بوده است.
کابین مینیمال اما اسپرت
با قرارگیری در پشت فرمان مزدا RX-8 حس و حال و هیجان خاصی به‌شما القا می‌شود. طراحی داشبورد مینیمال و البته منحصربه‌فرد است؛ زیرا تلفیقی از سبک کلاسیک و مدرن مزدا در آن سال به‌خوبی فضای داخلی زیبایی را برای RX-8 فراهم آورده است. تمام تنظیمات سیستم‌های تهویه‌مطبوع و صوتی خودرو، دماسنج و کامپیوتر سفری در بخش میانی داشبورد طراحی شده است و دریچه‌های کروی‌شکل در طرفین با حالت دایره‌ای بخش میانی کنسول، هارمونی بسیار خوبی دارد. طراحی غربیلک‌فرمان خوش‌دست اسپرت مزدا و کلاستر (مجموعه پشت آمپر) کروی‌شکل با دسته‌دنده لوزی‌شکل (در نسخه اتوماتیک دسته‌دنده اسپرت) رانندگی با RX-8 را هیجان‌انگیز می‌کند.
نکته بسیار مهم در طراحی داخلی این کوادکوپه مزدا، نوع طراحی آن و چیدمان صندلی‌هاست که تنها برای چهارنفر در نظر گرفته شده؛ به‌طوری که کنسول جلو تا ردیف عقب امتداد یافته است. طراحی صندلی‌های اسپرت که کاملا بدن سرنشین را در بر می‌گیرد، فضای مناسب و اسپرتی را برای چهار نفر فراهم کرده است. به‌جرأت می‌توان گفت این نوع طراحی از زمان خود بسیار جلوتر بوده است. از سوی دیگر فاصله محوری، طول، عرض و ارتفاع خودرو به‌ترتیب 2703، 4425 (4470 میلی‌متر برای نسخه‌های سال 2008 تا 2012)، 1770 و 1340 میلی‌متر است که فضای مناسبی را برای سرنشینان به‌ارمغان آورده است.
سال 2008 فیس‌لیفت جزئی برای RX-8 انجام شد و طول خودرو 45 میلی‌متر افزایش یافت و فضای مناسب و نسبتا راحتی برای چهار سرنشین ایجاد شد. قامت خودرو به‌دلیل اندازه 1340 میلی‌متری شاید برای افراد قدبلند مناسب نباشد. با این حال فضای بار این کوادکوپه اسپرت اسطوره‌ای مزدا به 290 لیتر می‌رسد.
از مهم‌ترین آپشن‌های مزدا RX-8 سال 2012 می‌توان به‌سیستم کروزکنترل تطبیقی، سانروف، صندلی‌های جلو با قابلیت تنظیم حافظه، سیستم تهویه‌مطبوع اتوماتیک، سردکن و گرم‌کن صندلی‌ها، گرم‌کن غربیلک‌فرمان، روکش چرمی آلکانترای صندلی‌ها و غربیلک‌فرمان، هشت ایربگ، سیستم ترمز چهارچرخ دیسکی مجهز به ABS، ESP، EBD، TCS، DSC و سیستم کمکی ترمز اضطراری، فرمان برقی و سیستم هوشمند پیش‌کشنده کمربند ایمنی اشاره کرد. همچنین جالب است بدانید که در سال 2012، RX-8 مورد تست و ارزیابی سازمان ملی ایمنی ترافیک بزرگراه ایالات‌متحده (NHTSA) قرار گرفت و در پایان پنج ستاره ایمنی را در این بخش از آنِ خود کرد.
قلب تپنده‌ای که مشابه ندارد!
قلب تپنده مزدا RX-8 شاهکاری از مهندسی ژاپنی است و این پیشرانه یکی از موتورهای احتراق‌داخلی پیستونی موسوم به‌دوار (روتوری) است که از ساختار متفاوتی برخوردار است. این نوع موتور با نام وانکل نیز شناخته می‌شود و در این مدل موتور، یک محفظه بیضی‌شکل وجود دارد که درون آن یک گردنده (روتور) مثلث‌شکل گردش می‌کند. این روتور از طریق سیستم چرخ‌دنده داخلی با چرخ‌دنده روی محور خروجی موتور ارتباط دارد. به‌همین دلیل شاهد قطعه مکانیکی دوارمانند میل‌لنگ نیستیم. پیستون مثلث‌شکل درون یک محفظه بیضی با مکانیزم چرخ‌دنده سیاره‌ای-خورشیدی امکان گردش موتور را فراهم می‌کند. همچنین در هر سیکل یک بار انفجار توسط دو شمع صورت می‌گیرد.
از سوی دیگر جالب است بدانید که در این نوع پیشرانه احتراق داخلی خبری از طراحی سوپاپ نیست و حذف این قطعات منجر به‌راندمان بالاتر و درنتیجه قدرت و گشتاور بیش‌تری شده است. تنها کمپانی خودروسازی که طی چندسال بر این نوع پیشرانه متمرکز بوده و سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای را انجام داده، کمپانی مزداست. دو نوع دوسیلندر روتوری با حجم‌های 1304 و 1308 سی‌سی نیروگاه RX-8 را تشکیل می‌دهند و پیشرانه 1304 سی‌سی دو روتوری حداکثر توانی بین 192 تا 234 اسب‌بخار را در هفت تا 8200 آرپی‌ام (دور در دقیقه) و حداکثر گشتاور 198 تا 212 نیوتون‌متر را بین 5 تا 5500 آرپی‌ام تولید می‌کند.
اما قوی‌ترین نسخه RX-8، Spirit R است که هزار دستگاه از آن ساخته شد. این نسخه تنها برای بازار آمریکای شمالی و ژاپن تولید شده و این مدل مجهز به‌پیشرانه دوسیلندر روتوری 1308 سی‌سی است. این موتور 235 اسب‌بخار قدرت را در 8500 آرپی‌ام و 216 نیوتون‌متر گشتاور را در 5500 آرپی‌ام به‌ارمغان می‌آورد و این نسخه با دو گیربکس پنج‌سرعته و شش‌سرعته اتوماتیک مجهز به‌پدال شیفتر تعویض دنده در پشت فرمان به‌بازار عرضه شد.
تمام نسخه‌های RX-8 دیفرانسیل‌عقب (محور محرک عقب) هستند. اما درنسخه Spirit R مکانیزم دیفرانسیل با لغزش محدود LSD با سامانه قفل الکترونیکی تعبیه شده تا عملکرد این کوادکوپه را بهبود بخشد. این خودرو ظرف 5.8 ثانیه از حالت سکون به‌سرعت 100 کیلومتر برساعت می‌رسد و حداکثر سرعت این مدل تمام‌اسپرت خاص ژاپنی به 270 کیلومتر برساعت می‌رسد.
یکی از معضلات و مشکلات موتورهای وانکل این است که روانکاری و خنک‌کاری آن‌ها با مشکلات بسیاری مواجه می‌شود که سبب معیوب شدن پیستون مثلث‌شکل در کوتاه‌مدت می‌شود. براین اساس مهندسان مکانیک کمپانی مزدا مواد پیستون مثلث‌شکل و سیلندر بیضی‌شکل آن را از جنس الماس با پوشش کربن و سرامیک طراحی کرده‌اند که طبق ادعای این کمپانی حدود 20 درصد به‌خنک‌کاری موتور کمک می‌کند. از سوی دیگر طراحی جداره‌های آب در سیلندر و روغن‌کاری مناسب لحظه‌ای نیز درکاهش تنش حرارتی این پیشرانه تاثیرگذار است.