مردم سالاری/ فردا ۲۷ مهرماه، در فاصله شانزده روز با انتخابات آمریکا تحریم تسلیحاتی ایران پایان می یابد؛ رویدادی که میتواند تاثیرات زیادی در وضعیت جمهوریخواهان در انتخابات آمریکا داشته باشد.
مطابق قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد در مورد برجام (معامله هسته ای)، کلیه اقدامات تحریمی بین المللی اعمال شده توسط شورایامنیت سازمان ملل که از سال ۲۰۰۶ اعمال شده بود، لغو شد. در عین حال، این سند (برجام) ممنوعیت تحویل تجهیزات نظامی سنگین به ایران را برای مدت ۵ سال و سلاح های موشکی و فناوری موشکی به مدت هشت سال حفظ کرد. کارشناسان برجسته مسائل دفاعی بر این باورند که در صورت لغو تحریمهای تسلیحاتی ایران از سوی شورای امنیت، این کشور پتانسیل تسلیحاتی خود را به شکل چشمگیری تقویت خواهد کرد. احتمال میرود به استثنای جنگافزارهای آمریکا و احیانا اروپا، ایران به خرید به روزترین ادوات نظامی از چین و روسیه مبادرت کند.
نیوزویک در گزارشی که از امکان لغو تحریم تسلیحاتی ایران منتشر کرده بود، به تحریمهای یکجانبه آمریکا اشاره کرده و نوشته لغو تحریم تسلیحاتی ممکن است قریب الوقوع باشد، اما اقتصاد فلج شده ایران اکنون با دور جدیدی از تحریمهای آمریکا روبرو است که کشور را از ارتباط با شبکه مالی بین المللی محروم میکند. در روزهای گذشته 18 بانک ایرانی در فهرست سیاه آمریکا قرار گرفتهاند. در ادامه گزارش نیوزویک آمده که ایران امیدوار است تا «جو بایدن» در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بتواند ترامپ را از قدرت کنار بگذارد. بایدن گفته امیدوار است دوباره به برجام بپیوندد و ممکن است کاهش تحریمها را به عنوان حسن نیت روی میز بگذارد. اما کارشناسان هشدار داده اند که حتی در صورت شکست ترامپ، او همچنان تا دو ماه آینده در کاخ سفید خواهد بود و فشار حداکثری را تعطیل نخواهد کرد. نویسنده گزارش ابراز نگرانی کرده که در این صورت ممکن است که دامنه اقدامات ترامپ، اقدامات نظامی (چه متعارف و چه پنهانی) یا تحریمهای بیشتر را هم شامل شود.
از سوی دیگر شورای آتلانتیک در گزارشی به قلم جاناتان فولتون عضو ارشد این اندیشکده آمریکایی بررسی چشمانداز پایان تحریم تسلیحاتی ایران پرداخت و نوشت: «در شرایطی که ممنوعیت تسلیحاتی ایران در ماه اکتبر به پایان میرسد، تلاشهای آمریکا با هدف تمدید این ممنوعیت با انتقادات بینالمللی گسترده مواجه شده است. این امر در شرایطی است که روابط میان آمریکا و چین به پایینترین سطح خود طی دههها تنزل پیدا کرده و دیدگاههای پکن در قبال موضوع ایران را از اهمیت بیشتری برخوردار ساخته است. همانگونه که جان آلترمن معاون ارشد اندیشکده مرکز مطالعات راهبردی و بینالمللی خاطرنشان ساخته، ایران یک کارت مفید برای پکن است که میتواند نیروی دریایی آمریکا را در خلیج فارس نگه دارد. این یعنی آمریکا نمیتواند محاصره چین را کامل کند. بنابراین، حمایت حداقلی از ایران شیوه کمهزینهای است برای آنکه آمریکا در خاورمیانه مشغول باشد. با این حال، با توجه به وخامت روابط میان آمریکا و چین، پکن احتمالاً تمایلی ندارد در ازای چنین بازده ناچیزی خصومت واشنگتن را برانگیزد. نیاز ایران به چین بیش از نیاز چین به ایران است. نیاز چین به برخورداری از یک رابطه کارکردی با آمریکا بیش از نیاز این کشور به رابطه کارکردی با ایران خواهد بود. در نهایت ایران نیاز دارد که نیروی هوایی خود را ارتقا دهد و از مدتها پیش شایعاتی مبنی بر اینکه چین میخواهد جنگندههای جی-۱۰ به ایران بفروشد، مطرح بود. »
در حالی که ترامپ حداکثر تلاش خود را برای تمدید تحریم تسلیحاتی انجام داده، سفر اخیر محمدجواد ظریف به پکن یک هفته مانده به اتمام تحریم تسلیحاتی ایران براساس قطعنامه2231 شورای امنیت، در شرایطی که گفته میشود چین و روسیه خود را برای این موعد و فروش سلاح، جنگنده و دیگر ادوات نظامی به ایران آماده کردهاند، حایز اهمیت بود.
همچنین پژوهشگاه دفاع ملی در یک تحلیل راهبردی به اما و اگرهای معامله تسلیحاتی با ایران توسط چین و روسیه اشاره کرده و معتقد است تا انتخابات سوم نوامبر (۱۳ آبان ۱۳۹۹)، چین و روسیه اقدام به فروش سلاح به ایران نخواهند کرد؛ زیرا ممکن است در این صورت واکنش آمریکا تندتر از آن چیزی باشد که آنها فکر میکنند. این تحلیلگر نوشته که اگر جو بایدن، رقیب دمکرات ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری پیروز شود، شاهد فضای متفاوتی خواهیم بود و مسئلۀ فروش تسلیحات چین و روسیه به ایران تحتالشعاع بازگشت بایدن به برجام قرار میگیرد. در چنین شرایطی دست پکن و مسکو برای انجام معاملات فروش تسلیحات متعارف و محدود با تهران بازتر خواهد بود. اما در صورتی که ترامپ پیروز انتخابات باشد، احتمالاً شاهد بازنگری روسیه و حتی چین در سیاست خارجی نسبت به آمریکا خواهیم بود. به عبارت سادهتر مسکو و پکن تلاش خواهند کرد که از تنشهای گذشته بکاهند و اگر ایران بخواهد به سیاق گذشته سیاستهایش را ادامه دهد، این سیاست روسیه و چین میتواند به ضرر ایران باشد. در سناریویی دیگر روسیه و چین همراه با تنشزدایی با آمریکا، از ایران نیز خواهند خواست که همین کار را انجام دهد.