آرمان ملی/ متن پیش رو در آرمان ملی منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
گروه فشار واژه‌ای آشنا برای مردم ایران است؛ گروهی که برای نشان دادن مخالفت خود با سیاست‌های نهادهای رسمی مانند دولت یا مصوبات مجلس و حتی مخالفان سیاسی‌شان از روش‌های نامتعارف استفاده می‌کنند. در تعریف رسمی گروه‌های فشار آمده است: «سازمان یا گروهی که برای تامین منافع خاص خود می‌کوشد با اقداماتی هماهنگ و ازپیش‌طراحی‌شده، افکار عمومی و بخش‌های تصمیم‌گیرنده حکومت را به اتخاذ تصمیم یا سیاست‌هایی سوق دهد.» نقش این گروه‌های فشار در تجمعات دهه 70 پررنگ بود چنانکه جالبز نوشته است: «مسعود ده‌نمکی در دهه 70 به همراه حسین ا…کرم در قالب جمعیت انصار حزب‌ا… پرچم‌دار ورود به جمع‌ها یا برنامه‌هایی بود که باب میلش نبود. هرازگاهی هم تجمعات خیابانی برگزار می‌کردند. آنها در آن زمان به گروه فشار معروف بودند.» اما اکنون گروه فشار جدیدی تشکیل شده و نکته قابل‌تامل آن است که این‌بار اصولگرایان از لفظ گروه فشار و در انتقاد از عملکرد این گروه سخن گفته‌اند.
روایت میرسلیم از گروه فشار
روز گذشته از مصطفی میرسلیم، نماینده اصولگرای مجلس در واکنش به اینکه طرح شفافیت آرا در برهه‌های زمانی متعددی از مجلس مطرح شده است، اما پس از تصویب موادی از این طرح، اهداف طراحان و موضوع‌های مختلفی از آن مانند شفافیت نوع رأی نماینده (اعم از موافق، مخالف و ممتنع) حذف شد، اظهار داشت: «به دلیل وجود گروه‌های فشار، نمایندگانی ممکن است برخلاف آنچه حق می‌دانند و به نفع موکلانشان تشخیص می‌دهند، تحت تاثیر فشار گروه‌های اجتماعی و سیاسی اظهارنظر کنند یا رأی بدهند، در حالی‌که قلبا بدان اعتقاد ندارند. همه نمایندگان اعتقاد دارند که باید در اظهارنظر آزاد باشند و نگران فشارها و عواقب سیاسی به‌ویژه شکایت‌های بیرون از مجلس نباشند؛ در نتیجه تا این تضمین حاصل نشده است، شفافیت کامل را نقض غرض می‌دانند، زیرا تاکنون تعدادی از نمایندگان برای اظهارنظر شفاف‌شان با احضار به دادگاه، ناگزیر شده‌اند با صرف وقت به دفاع از موضع و رأی خود اهتمام ورزند و تعدادی از نمایندگان دیگر به دلیل نوع رأی‌شان، مورد بی‌مهری دستگاه‌های اجرائی قرار گرفته‌اند. به همین دلیل حوزه انتخابیه‌شان در زمینه‌هایی محروم مانده است. نتیجه می‌گیریم که شفافیت آرا باید به‌صورت بهینه انجام گیرد تا هم حق موکلان احقاق شود، هم نمایندگان تحت فشار قرار نگیرند و حق را قربانی مصلحت نکنند.»
گروه فشار در مجلس علیه هاشمی
آنچه میرسلیم به آن اشاره کرد تنها مورد عرض اندام گروه فشار در پارلمان نبود و این گروه مدت‌هاست در مجلس اتراق کرده است. به عنوان نمونه، در اردیبهشت سال 92 برخی نمایندگان درصدد جمع‌آوری امضا علیه آیت‌ا… هاشمی با هدف انصراف وی از حضور در انتخابات ریاست‌جمهوری بود. البته مخالفان آیت‌ا… سال‌ها در قامت گروه فشار تلاش می‌کردند تا به تخریب ایشان بپردازند اما سعه صدر آیت‌ا… آنها را ناکام می‌کرد. نمایندگانی که آن روز دیگران را تحریک به امضای نامه علیه آیت‌ا… هاشمی می‌کردند همان‌هایی بودند که در زمان دولت اصلاحات کفن‌پوش می‌شدند و علیه سیاست‌های آن دولت موضع می‌گرفتند. اسماعیل جلیلی، نماینده وقت مجلس درخصوص انتشار اخباری در مورد تهیه نامه‌ای با امضای 100 نماینده به شورای نگهبان برای رد صلاحیت مشایی و هاشمی گفت: عده‌ای از نمایندگان در تلاش برای جمع‌آوری امضا برای ارسال نامه‌ای به شورای نگهبان درخصوص ردصلاحیت مشایی و هاشمی بودند که این کارشان با عدم استقبال نمایندگان ناکام ماند.
گروه فشار در مجلس برای استیضاح وزرا
در سال 97 مخالفان تصویب لوایح «پالرمو» و «سی‌اف‌تی» در مجلس به تکلیفش عمل می‌کرد که صادق زیباکلام تحلیلگر سیاسی درباره این گروه چنین گفت: «این گروه با فشار به نمایندگان مجلس و تهدید آنها برای تغییر دیدگاهشان درباره طرح‌ها و لوایح مختلف اعمال نفوذ می‌کند. لوایح اف‌ای‌تی‌اف یکی از اشکال این اعمال نفوذ است. در حال حاضر هم شاهدیم به برخی از اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام با ارسال پیام تهدید و هشدار به اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام می‌خواهند بر تصمیم و رای آنها اثر بگذارند.» البته احمد توکلی، عضو مجمع تشخص مصلحت هم از پیامک‌هایی خبر داده که در مخالفت با لوایح «پالرمو» و «سی‌اف‌تی» به مجمع فرستاده می‌شوند. او می‌گوید روزانه هفت تا ده پیامک در این زمینه به دست اعضا می‌رسد. دی‌ماه سال گذشته هم جلال میرزایی، نماینده وقت مجلس از اقدامات گروه فشار در مجلس پرده برداشت. وی با اشاره به تاکید برخی نمایندگان مجلس به استیضاح وزرای روحانی و فشار به رئیس‌جمهور برای استعفا و… گفت: «عجیب هم این است که این گروه فشار یا دولت سایه انتظار دارد دولت مستقر به‌جای پیگیری و برنامه‌هایی که بابت آن از مردم رای اعتماد گرفته مطالبات آنها را اجرا کند که این یک بدعتی است.»
تغذیه این گروه از کجاست؟
اعضای گروه فشار باید حول یک محور به دور هم جمع شوند و اهدافی را پیگیری کنند. طی سال‌های اخیر برخی اعضای جبهه پایداری نقش اصلی را در سازماندهی گروه فشار داشتند. دی‌ماه سال گذشته این خبر منتشر شد که تیمی از نمایندگان مجلس که مخالف سیاست‌های دولت دوازدهم هستند، به‌صورت منظم با سعید جلیلی لیدر «دولت سایه» جلسه برگزار می‌کنند. اعتمادآنلاین نوشت: «از تاریخ سه‌شنبه 21 آبان‌ماه تاکنون چهار جلسه برگزار شده است. به‌صورت متوسط بین 15 تا 20نفر از نمایندگان در این جلسات شرکت می‌کنند و موضوعات روز و مهم در مجلس و دولت در این جلسات به بررسی گذاشته می‌شود. گفته می‌شود نصرا… پژمانفر لیدری این تعداد از نمایندگان عضو فراکسیون اصولگرایان ولایی برای حضور در جلسات دولت سایه را برعهده دارد. همچنین تعدادی از نمایندگان به صورت ثابت در این جلسات حضور دارند و فقط تعداد اندکی از این نمایندگان در جلسات مختلف تغییر می‌کنند.»