اعتماد/ متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
در شرایطی که به انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا نزدیک می‌شویم، تنش‌ها در عراق و لبنان به اوج خود رسیده و انتظار می‌رود رویکرد واشنگتن نقش مهمی در تحولات ژئوپلیتیکی خاورمیانه به ویژه در این دو کشور داشته باشد. در عراق و در واکنش به حملات راکتی که در هفته‌های گذشته علیه اماکن دیپلماتیک انجام شده است، مایک پمپئو وزیر خارجه امریکا تهدید کرده سفارت این کشور در بغداد را تعطیل می‌کند. در لبنان نیز به نظر می‌رسد طرح فرانسه برای حل و فصل سیاسی امور که با هدف جلوگیری از فروپاشی حکومت ارایه شده در همان ابتدای کار متوقف شده است چراکه سیاستمداران لبنانی مورد حمایت عربستان با گروه حزب‌الله درگیرند. تحلیلگران می‌گویند، تحولات اخیر احتمال بروز یک فاجعه در هر دو کشور را بالا می‌برد و به نظر می‌رسد همه اینها به انتخابات ماه نوامبر امریکا مرتبط است. پایگاه خبری سی‌ان‌ان در گزارشی می‌نویسد: دور جدید حملات راکتی در عراق، امریکا را به آنجا رسانده که می‌خواهد سفارتش را تعطیل کند اما این حملات چیز جدیدی نیست. سجاد جیاد، تحلیلگر مسائل عراق در گفت‌وگو با سی‌ان‌ان می‌گوید: زمان‌بندی این تصمیم امریکا بسیار حائز اهمیت است. این حملات از سال گذشته آغاز شده و تاکنون ادامه یافته‌اند؛ چه شده که حالا امریکایی‌ها ناگهان تصمیم گرفته‌اند سفارت‌شان را تعطیل کنند؟ هشدار پمپئو دولت عراق را در بهت فرو برد. این تصمیم پس از سفر مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر عراق به واشنگتن در اواخر ماه آگوست اعلام شد؛ سفری که بسیاری آن را سفر موفقی برای نخست‌وزیر مورد حمایت امریکا می‌دانستند. اندرو پیک، معاون اسبق وزارت خارجه امریکا در امور ایران و عراق در مقاله‌ای در پایگاه خبری تحلیلی شورای آتلانتیک می‌نویسد: کاظمی در واشنگتن در واکنش به مهم‌ترین نگرانی امریکایی‌ها قول نداد جلوی نفوذ ایران در کشورش را بگیرد و ترامپ نیز او را برای انجام این کار تحت فشار نگذاشت. او نیازی به این کار نداشت. خود این سفر نمونه‌ای از نحوه رقابت امریکا با ایران در عراق است: از طریق تعامل، دیدارهای دوجانبه و دیگر اقدامات نمادین. و این مساله معمولا برای منافع ملی امنیتی امریکا کفایت می‌کند.اما در پی موج اخیر حملات که یکی از آنها منجر به کشته شدن 5 عضو یک خانواده در نزدیکی فرودگاه بغداد شد، کاخ سفید به کاظمی فشار آورده تا جلوی گروه‌های مسلحی که ادعا می‌شود به ایران وابسته‌اند، بگیرد. در شرایطی که احزاب مورد حمایت ایران بخش مهمی از کرسی‌های مجلس عراق را در دست دارند چنین خواسته‌ای بعید است محقق شود. جیاد می‌گوید: کاظمی در شرایط بسیار دشواری قرار دارد. واقع‌بینانه نگاه کنیم، کار زیادی از دست او برنمی‌آید. او توانایی لازم برای برقراری کامل حاکمیت قانون را ندارد و نمی‌تواند همه گروه‌هایی که منافع امریکا را تهدید می‌کنند تحت تعقیب قرار دهد. اما ممکن است انتخابات ماه نوامبر امریکا باعث شود تحولات به گونه دیگری رقم بخورند. اگر پیش از انتخابات حمله موفقی علیه یکی از اماکن دیپلماتیک امریکا انجام شود این مساله می‌تواند ضربه مرگباری را به کمپین انتخاباتی ترامپ وارد کند. جیاد می‌گوید در واکنش به چنین اقدامی، ترامپ ممکن است همه دیپلمات‌های امریکایی را از عراق خارج کند، درست مثل کاری که پس از حمله سال 2012 به سفارت امریکا در بنغازی انجام شد؛ حمله‌ای که در آن سفیر امریکا در لیبی به قتل رسید. جیاد معتقد است این حملات به این زودی‌ها پایان نمی‌یابند و امریکایی‌ها باید تصمیم خود را بگیرند. آیا می‌خواهند برنامه خود را پیش برده و سفارت‌شان را تعطیل کنند؟ آیا اگر به این نتیجه برسند که دولت عراق توان لازم را ندارد خود به این حملات واکنش نشان می‌دهند؟ اگر این طور شود بار دیگر به چرخه خشونت بازمی‌گردیم. تحلیلگران می‌گویند، تنش‌های اخیر یادآور اتفاقاتی است که پس از ترور سردار قاسم سلیمانی در ماه ژانویه افتاد. به نظر می‌رسید که این حمله منطقه را به جنگی هولناک و ناگهانی می‌کشاند اما پس از آنکه ایران با حملات موشکی خود به مواضع امریکا در بغداد انتقام ترور فرمانده‌اش را گرفت، اوضاع در عراق کمی آرام‌تر شد.
فاجعه در انتظار لبنان
در لبنان نیز که طی یک سال گذشته چندین بحران را از سر گذرانده است، فاجعه دیگری در راه است. بن‌بست سیاسی در این کشور در شرایطی به اوج خود رسیده که ذخایر ارزی لبنان به سرعت رو به اتمام است. این مساله باعث می‌شود، کمک‌های بین‌المللی که بیروت به شدت به آن نیاز دارد از دسترس این کشور خارج شود. تحلیلگران می‌گویند در شرایطی که هیچ‌کس نمی‌داند کدام یک از نامزدها در انتخابات امریکا پیروز می‌شود احتمال اینکه تا قبل از انتخابات پیشرفتی در وضعیت لبنان حاصل شود نزدیک به صفر است. این وضعیت باعث می‌شود لبنان که ماه گذشته 100 سالگی خود را جشن گرفت به فروپاشی نزدیک‌تر شود.کشورهای غربی می‌گویند، لبنان تنها در صورتی می‌تواند از کمک‌های چند میلیارد دلاری بهره‌مند شود که دولت نجات ملی در این کشور تشکیل شود و اصلاحات اقتصادی انجام دهد. با این حال مذاکرات اولیه‌ای که امانوئل مکرون، رییس‌جمهور فرانسه ماه گذشته ترتیب داد با شکست روبه‌رو شد. پس از آن بود که مکرون ضرب‌الاجل خود را از 15سپتامبر به فاصله دو هفته‌ای 2 تا 16 نوامبر تمدید کرد.ناظران محلی می‌گویند این ضرب‌الاجل جدید آنچه را که مدت‌ها تصور می‌کردند، تایید می‌کند: اینکه بن‌بست سیاسی میان گروه‌های لبنانی پیش از مشخص شدن برنده انتخابات امریکا تمام نخواهد شد.وضعیت مبهم و بلاتکلیف عراق و لبنان باعث می‌شود این دو کشور درجا بزنند اما احتمال ورود منطقه به چرخه دیگری از خشونت بسیار بالاست. ابتلای ترامپ به بیماری کووید 19 که روز جمعه اعلام شد این وضعیت نامشخص را بدتر می‌کند. همان طور که تحلیلگران امریکایی نگرانند مبادا وضعیت سلامت ترامپ، امنیت ملی امریکا را تهدید کند، رقبای واشنگتن در منطقه نیز ممکن است بر این اساس در محاسبات سیاسی خود تجدید نظر کنند.