جالبز | دسته سلامت – روزه داری در ماه رمضان علاوه بر تاثیرات عالی برای روح و معنویت، تاثیر شگفتی نیز بر جسم انسان دارد. در مطالعات متعدد که در خصوص اثرات روزه داری انجام گرفته، نقش این فریضه الهی در بهبود بیماری‌های مختلف ثابت شده است. معده درد و مشکلات روده، به دلیل فشار روزه داری بر دستگاه گوارش بدن همیشه مورد توجه بوده است. جالبز در این مطلب به بررسی رابطه روزه و معده درد پرداخته و راهکارهایی برای بیماران معده که علاقه مند به روزه داری هستند ارائه می‌دهد.
آنچه در ادامه خواهید خواند:
- روزه و زخم اثنی عشر
- روزه داری و ریفلاکس معده
- روزه داری و سوزش معده
- روزه داری و نفخ معده
- روزه داری و سابقه بیماری معده
- درمان یبوست در ماه رمضان
- توصیه‌های مرتبط با روزه و معده درد
روزه و معده درد ناشی از زخم اثنی عشر
⇐ روزه و معده درد؛ زخم اثنی عشر ⇒
روزه داری برای بیمارانی که زخم اثنی عشر حاد دارند خطرناک است، چون در این بیماران زخم جدید است و هنوز ترمیم نشده و ممکن است روزه گرفتن باعث سوراخ شدن، پارگی و خونریزی شود. روزه داری برای بیمارانی که سال گذشته زخم اثنی عشر داشته‌اند و هم اکنون علامتی از آن ندارند، بلا مانع است. این بیماران باید از مصرف غذاهای ادویه دار، نوشابه و شکلات که اسید معده را افزایش می‌دهد دوری کنند.
توجه: اگر افراد دارای زخم اثنی عشر قدیمی، در ساعات ۲ الی ۳ بعداز ظهر دچار معده درد شدند به این معنا است که اسید معده بالا رفته و نباید روزه بگیرند، بهتر است روزه خود را در فصل سرما قضا کنند که روزها کوتاهتر است ولی اگر بیماران دچار سوزش، خارش یا مالش معده شدند، می‌توانند روزه را تا پایان روز ادامه دهند.
روزه داری و ریفلاکس معده
⇐ روزه و معده درد؛ ریفلاکس معده ⇒
اگر معده شما اسید زیادی ترشح می‌کند و در اصطلاح عادی ترش می‌کند یا برگشت غذا دارید و دچار سوزش پشت جناق سینه می‌شوید، احتمالا شما دچار ریفلاکس معده هستید. ریفلاکس یکی از بیماری‌های شایع گوارشی است که تغذیه و چگونگی غذا خوردن تاثیر زیادی بر آن می‌گذارد. چنانچه در مراحل اولیه ریفلاکس هستید و برای این بیماری مجبور به استفاده از دارو‌هایی با دوز بالا نیستید، می‌توانید روزه بگیرید.
در شرایط عادی به بیمارانی که دچار این بیماری هستند توصیه می‌شود حجم غذای مصرفی خود را کاهش دهند و تعداد وعده‌ها را بیشتر کنند، اما در ماه رمضان چنین چیزی امکان پذیر نیست و تنظیم کردن آن دشوار است.
روزه داری و سوزش معده
⇐ روزه و معده درد؛ سوزش معده ⇒
روز‌های اول روزه‌داری در ماه رمضان، سیکل سیکاردین یا همان ریتم اسید ترشح معده دچار تغییر می‌شود و ممکن است که باعث احساس سوزش و درد‌هایی در ناحیه معده شود. این سیکل ترشح اسید معده بر اساس سه بار غذا خوردن شما در روز تنظیم شده است و به همین علت است که ظهر‌ها هیپوتالاموس و مراکزی که مربوط به اشتها است، به صورت شرطی فعال می‌شوند.
از آنجا که ریتم ترشح اسید معده بر اساس عادت‌های غذایی شما تنظیم می‌گردد، در ابتدای ماه رمضان نیز در ساعات ظهر اسید معده ترشح می‌شود. فقط باید کمی صبر کنید تا ریتم معده خود را با شرایط جدید عادت دهد.
در صورت سوزش شدید معده می‌توانید از شربت معده و قرص‌های معمولی گوارشی مثل امپرازول یا رانیتیدین استفاده نمایید. با همه این توضیحات اگر باز هم معده درد داشتید حتما با پزشک مشورت کنید.
روزه داری و نفخ معده
⇐ روزه و معده درد؛ نفخ معده ⇒
نفخ معده در ماه رمضان و به‌خصوص در روز‌های اول روزه داری بسیار شایع می‌باشد. موقع افطار ولع و اشتهای خوردن را کنترل کنید و با آرامش غذا بخورید. اگر هنگام غذا خوردن، زمان طولانی سر سفره می‌مانید یا غذای زیادی میل می‌کنید، تنها به اندازه نیاز بدن غدا سر سفره بیاورید یا از یک آلارم ساعت استفاده کنید و غذا را با آرامش و آهسته میل کنید.
سعی کنید زمان صرف افطاری طولانی باشد. افطار خود را هم با غذا‌هایی که راحت هضم می‌شوند مثل یا شله‌زرد و یا سوپ جو شروع کنید، تا معده تحت فشار قرار نگیرد.
معده هر انسان حجم معینی دارد که عضلات دیواره معده به آن عادت کرده‌اند. اگر بعد از یک مدت طولانی گرسنگی غذای زیادی میل کنید و شکم را پر کنید، حتما دچار نفخ خواهید شد. توجه داشته باشید که اگر شکم‌تان را با مایعات بیش از حد معمول پر کنید، نفخ معده‌تان زیاد می‌شود.
روزه داری و سابقه بیماری معده
⇐ روزه و معده درد ⇒
اگر قبلا سابقه بیماری معده داشته‌اید یا دستگاه گوارش شما خوب کار نمی‌کرد، حتی اگر به بیماری‌های اثنی‌عشر و معده دچار بودید، شرایط را بر خود سخت نکنید. اگر داروی خاصی مصرف نمی‌کنید، تنها با رعایت نکاتی در تغذیه و شیوه غذا خوردن به راحتی می‌توانید روزه بگیرید.
درمان یبوست در ماه رمضان
۱. مصرف خوراکی‌های فیبردار را در اولویت قرار دهید
به گفته متخصصان رژیم غذایی پرفیبر و تحرک مانع از بروز یبوست در روزه‌داران می‌شود. غلات سبوس‌دار مانند نان سبوس‌دار و حبوباتی چون عدس، لوبیا قرمز و… منابعی غنی از فیبرها هستند که بهتر است به طور متوسط روزانه ۵ تا ۸ واحد در برنامه غذایی هر فرد گنجانده شود.
۲. مصرف مایعات را افزایش دهید
افزایش مصرف مایعات حداقل ۲ لیتر در روز از راه‌هایی است که به درمان یبوست کمک می‌کند. علاوه بر آب مصرف یک لیوان شربت خاکشیر با سکنجبین یا برخی عرقیجات مانند کاسنی، شاه‌تره یا عرق کاهو نیز سودمند است. نوشیدنی هایی که در لینک زیر معرفی شده اند برای تامین آب بدن و در نتیجه پیشگیری از یبوست در زمان روزه داری مفید هستند.
۳. سبزیجات را فراموش نکنید
مصرف سالاد و مخصوصا کاهو و خیار در وعده سحر علاوه بر اینکه ملین هستند، چون طبع سرد و تر دارند و در اصطلاح مزاجشان خنک و دارای رطوبت است، از بروز تشنگی نیز جلوگیری می‌کند. توصیه می‌شود خیار و کاهو در این وعده بدون نمک میل شود. مصرف کاهو همراه با سکنجبین یا با مختصری آبغوره، آبلیموی تازه یا سرکه طبیعی انگور نیز مفید است.
۴. از میوه‌های تابستانی غافل نشوید
مصرف میوه های بهاری و تابستانی مانند انگور، انجیر، توت، نارگیل، آلو، گلابی، توت‌فرنگی و… به دلیل سرشار بودن از فیبر، به جلوگیری و درمان یبوست در ماه رمضان کمک بزرگی می کنند. زیتون سیاه و کشمش را نیز به لیست خود اضافه کنید.
توجه: در رژیم غذایی پرفیبر توصیه به مصرف میوه‌ها و سبزیجات خام است و پوست کندن میوه‌ها و سبزیجات باعث کاهش فیبر آن‌ها می‌شود.
۵. مصرف شیرینی و چربی را تا حد امکان کم کنید
توصیه می‌شود برای جلوگیری از ابتلا به یبوست چربی و شیرینی کمتر مصرف کنید؛ چرا که مصرف زیاد چربی و شیرینی خود عاملی برای ابتلا به یبوست است. علاوه بر این پرخوری در وعده سحر و به ویژه افطار و افراط در مصرف مواد چرب، غذاهای سرخ کرده و مواد شیرین مانند زولبیا و بامیه، عارضه چاقی را به دنبال دارد.
۶. تحرک داشته باشید
کم تحرکی به نوبه خود یکی از مهم‌ترین عوامل ابتلا به یبوست است. ورزش با افزایش گردش خون در معده و روده، هضم و دفع غذا را تسهیل می‌کند. ورزش‌های هوازی مانند پیاده‌روی، دویدن، شنا و… و ورزش‌های کششی مانند یوگا، بهترین انتخاب برای درمان یبوست‌اند. توجه داشته باشید که زمان مناسب انجام ورزش، یک ساعت بعد از صرف غذاست.
توصیه‌های مرتبط با روزه و معده درد
۱- نوشیدن مخلوط عرق نعنا، بارهنگ، آب جوش، کمی گلاب و مقداری عسل یا نبات یک هفته قبل از شروع ماه رمضان و در طول این ماه موجب تقویت و آمادگی دستگاه گوارش می‌شود. با این دمنوش‌های گیاهی و تقویت بدن، افراد سالم و بیماران دارای اختلالات گوارشی به آسانی و بدون معده درد می‌توانند روزه بگیرند.
۲- همچنین می توانید انجیر خشک، زردآلوی خشک شده، کشمش یا خرمای خشک را داخل آب بیندازید و بگذارید یکی دو روز داخل آب بماند. مصرف این ترکیب می‌تواند به بهبود یبوست کمک کند. با این حال، به دلیل این که ممکن است روده به مصرف این مواد عادت کند، توصیه می‌شود این ترکیبات هم به صورت مداوم استفاده نشود.
۳- در طول ماه رمضان میوه‌ها و سبزیجات باید به میزان کافی مورد استفاده قرار بگیرند، زیرا این موادغذایی در عملکرد دستگاه گوارش، دفع و شادابی بدن نقش مهمی دارند و به درمان یبوست در ماه رمضان کمک می‌کنند. متاسفانه یبوست مانع از جذب ویتامین‌ها و موجب کم خونی می‌شود. نیمی از ویتامین‌ها در روده‌ها ساخته می‌شود و یک فرد سالم باید حداقل روزی ۲ بار دفع داشته باشد.
۴- به كليه بيماران گوارشی به ویژه بیماران معده تذكر داده می‌شود كه بعد از اذان مغرب ابتدا داروهای خود را بخورند، سپس نماز مغرب و عشای خود را به جا آورده و پس از آن به تناول افطار بپردازند.
- فشار خون و روزه داری؛ آیا روزه فشار خون را بالا میبرد؟
- چه کسانی نباید روزه بگیرند؟
- روزه و سردرد؛ راه هایی برای مقابله با سردرد در ماه رمضان
خوانندگان گرامی می‌توانند نظرات خود را درباره مقاله رابطه روزه و درد معده در انتهای همین مطلب با دیگران به اشتراک گذارند.
منبع: ستـــاره