محاسبات همشهری نشان می‌دهد میزان فروش خودرو در 9 ماه امسال نسبت به پارسال 70 هزار دستگاه کاهش یافت.
آمارها نشان می‌دهد حجم دپوی خودرو در پارکینگ خودروسازان از ابتدای سال تاکنون افزایش یافته است. طبق محاسبات، میزان تولید خودرو در 9ماه سال‌جاری 2.3درصد رشد کرده است، با این حال 7درصد خودرو‌های تولیدشده، معادل 49 هزار دستگاه به‌جای آنکه در بازار عرضه شود، راهی پارکینگ شده است. مقدار فروش خودرو نیز در این مدت به‌طور میانگین 10درصد کاهش یافته است. به‌نظر می‌رسد این موضوع به مشکلات خودروسازان در تامین قطعات مربوط است.
قیمت خودرو در یک ماه گذشته با رشد بیشتری مواجه شده است. بازار خودرو نیز چندان آرام نیست و قیمت‌ها به رشد تمایل زیادی دارند. کارشناسان می‌گویند به غیر از افزایش قیمت قطعات به‌دلیل رشد قیمت ارز، عوامل دیگری ازجمله کاهش تولید و کاهش بهره‌وری نیز در رشد قیمت خودرو مؤثر بوده‌اند. استناد آنها به هزینه‌های عمومی و اداری و هزینه‌های سربار در شرکت‌های خودروسازی است که به رشد هزینه تمام‌شده تولید منجر شده است. با وجود چنین عواملی مطابق هدف‌گذاری‌های وزارت صنعت قرار بود تیراژ تولید خودرو در سال‌جاری افزایش یابد تا دست‌کم از ناحیه افزایش عرضه تا حدودی قیمت‌ها در بازار متعادل شود.
آمارها نشان می‌دهد برای ایجاد تعادل در بازار سالانه باید بین 1.5 تا 2 میلیون دستگاه خودرو در ایران تولید شود تا نیاز بازار را پاسخ بدهد. اگرچه طبق هدف‌گذاری‌های انجام‌شده میزان تولید خودرو در 9 ماه سال‌جاری اندکی افزایش یافته با این حال، این افزایش تولید به فروش بیشتر خودرو در بازار منجر نشده است، شاید ریشه افزایش قیمت خودرو در 2 ماه گذشته، همین موضوع باشد.
تفاوت میزان تولید و فروش
آمارها نشان می‌دهد میزان تولید خودرو در 9 ماه سال‌جاری، با 2.3 درصد افزایش به 695 هزار و 650 دستگاه رسیده است؛ یعنی شرکت‌های خودروسازی از ابتدای امسال تاکنون، نسبت به‌مدت مشابه سال قبل، 15 هزار و 672 دستگاه بیشتر تولید کرده‌اند. با وجود این افزایش تولید، میزان فروش خودرو در 9 ماه سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل 10 درصد کاهش یافته است؛ یعنی 7 درصد از مجموع کل خودرو‌های تولیدشده، رقمی معادل 49 هزار و 199 دستگاه به‌جای آنکه راهی بازار شود، راهی پارکینگ خودروسازها شده است. طبق داده‌های موجود، جمع کل فروش شرکت‌های خودرو‌ساز در 9 ماه سال‌جاری 646 هزار و 451 دستگاه بوده که این میزان 70 هزار دستگاه کمتر از پارسال است. پارسال در همین دوره 4 شرکت ایران خودرو، سایپا، زامیاد و پارس خودرو نزدیک به 716 هزار دستگاه خودرو فروخته بودند.
برخی کارشناسان بر این باورند که علت دپوی گسترده خودرو در پارکینگ خودروسازان به‌ویژه ایرانخودرو ناشی از کمبود قطعات وارداتی است. شرکت‌های خودرو‌ساز که به‌دلیل تحریم‌ها و افزایش قیمت ارز با محدودیت زیادی در واردات قطعات خودرو مواجه هستند، نتوانسته‌اند اقلام مورد نیاز تولید را تامین کنند و همین موضوع به افزایش تعداد خودرو‌های ناقص منجر شده است. اما برخی گمانه‌زنی‌ها حاکی است از ماه قبل که موضوع افزایش قیمت خودرو مطرح بود، شرکت‌های خودرو‌ساز دست از فروش برداشته‌اند تا قیمت جدید خودرو تعیین تکلیف شود و همین موضوع به افزایش موجودی انبار یا تعداد خودرو‌های دپو‌شده در پارکینگ کارخانه منجر شده است. هنوز اطلاعات موثقی در این‌باره وجود ندارد و به‌نظر می‌رسد شرکت‌های خودروسازی باید در این زمینه پاسخ بدهند زیرا بخش زیادی از این افزایش تعداد خودرو‌های تجاری‌سازی‌‌نشده مربوط به ماه گذشته بوده است.
کدام خودروسازان کمتر فروخته‌اند
آمارها نشان می‌دهد بیشترین میزان کاهش فروش در میان شرکت‌های خودروسازی مربوط به سایپا بوده است. این شرکت در 9 ماه امسال 10 درصد از مجموع کل تولیداتش را راهی پارکینگ کرده است. سایپا از ابتدای امسال تاکنون 252هزار دستگاه خودرو تولید کرده که از این تعداد 25 هزار و 558 دستگاه به مرحله تجاری‌سازی و فروش نرسیده است. ایران خودرو نیز در این مدت 325 هزار و 557 دستگاه خودرو تولید کرده که 16هزار و 602 دستگاه یعنی 5 درصد از کل تولیدات این شرکت تجاری‌سازی نشده‌اند و در پارکینگ دپو شده‌اند. مقایسه میزان فروش شرکت ایرانخودرو در 9 ماه امسال در مقایسه با سال گذشته ارقام عجیب‌تری را نشان می‌دهد. طبق این اطلاعات، جمع کل فروش شرکت ایرانخودرو در 9 ماه امسال 117 هزار و 453 دستگاه کمتر از پارسال است که نشان می‌دهد فروش محصولات ایرانخودرو در 9 ماه امسال 27.5 درصد افت کرده است. البته بخشی از این کاهش فروش ناشی از کاهش تولید است زیرا تولید خودرو در این شرکت در 9 ماه امسال نسبت به سال گذشته 6درصد افت کرده است. با این حال، میزان کاهش فروش محصولات به‌مراتب بیشتر از کاهش تولید بوده است. طبق اطلاعات موجود میزان تولید محصولات مرتبط با گروه پژو 14 درصد، سمند 8 درصد و دنا 7 درصد افت کرده است. خودرو‌های تولیدشده در گروه پژو امسال 34 هزار دستگاه کمتر از پارسال بوده و تولید سمند نیز 3 هزار و 165دستگاه افت کرده است. تعداد تولید محصول پرطرفدار دنا نیز امسال 2 هزار و 766 دستگاه کمتر از 9 ماه سال گذشته بوده است. وضع تولید در شرکت زامیاد حتی از جهاتی بدتر از سایپا و ایران‌خودرو‌ست. آمارها حاکی است 31 درصد از مجموع کل تولیدات این کارخانه برای فروش تجاری‌سازی نشده‌اند و اکنون در پارکینگ به‌سرمی‌برند. شرکت زامیاد از اول امسال تاکنون 28 هزار دستگاه خودرو تولید کرده که از این تعداد 8 هزار و 464 دستگاه به مرحله تجاری‌سازی و فروش نرسیده است.
