حامی هنر زندگی/ نقش خانواده در اضطراب یکی از مهم ترین عوامل در بروز و ایجاد اضطراب می‌باشد. سلامت و بهداشت روان خانواده یکی از مسائل بسیار تاثیر گذار است که در واقع سلامت روان کل جامعه را تحت تاثیر قرار می‌دهد. سبک ارتباطی میان اعضای خانواده به طور مستقیم بر دیدگاه آن‌ها نسبت به زندگی و نحوه واکنش‌شان به مسائل مختلف تاثیر می‌گذارد. بنابراین اگر فردی مبتلا به اختلالات اضطرابی بود، می‌توان با بررسی سابقه خانوادگی وی علت استرس او را ریشه‌یابی کرد. اگر شما نیز با این مشکلات درگیرید و به دنبال نقش و مسئولیت اعضای خانواده خود در برابر آن هستید، در ادامه این مقاله به ابعاد مختلف این موضوع خواهیم پرداخت. با اطلاع از این عوامل می‌توانید فرزندان و خانواده سالم خود را شکل دهید
نقش خانواده در اضطراب فرزند از بدو تولد
بسیاری از کودکان از همان سال‌های ابتدایی تولد علائم اضطرابی زیادی را از خود نشان می‌دهند. جدا از عوامل ذاتی تاثیرگذار بر ژن کودکان و برخی بیماری‌های مزمن که از ابتدا بر سیستم عصبی نوزاد تاثیر می‌گذارند، استرس در دوران بارداری، تاثیر مستقیمی بر سطح اضطراب کودکان دارد.
این اضطراب در هر دوره‌ای به صورت یکسری ترس‌ها و نگرانی‌ها خود را نشان می‌دهد. برای مثال تحقیقات نشان داده که فرزندان مادران مضطرب بیشتر در دوران کودکی خود ترس‌هایی نظیر ترس از صدای بلند، اشیای تیره، تاریکی، حیوانات و… را تجربه می‌کنند. همچنین این کودکان به احتمال بیشتری به اضطراب جدایی مبتلا می‌شوند. برای آگاهی بیشتر در زمینه اضطراب جدایی کلیک کنید.
در واقع سطح اضطراب کلی مادر، اختلافات و مشکلات خانوادگی تجربه شده در دوران بارداری می‌تواند یکی از عوامل تاثیرگذار بعدی دراضطراب فرزندان باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر، مقالات نشانه های اضطراب و درمان اضطراب را مطالعه فرمایید.
نقش رویدادهای خانوادگی موثر در اضطراب فرزندان
باید این نکته را مد نظر داشته باشید که کودکان نسبت به رویدادهای استرس زا در خانواده حساسیت بیشتری دارند. آن‌ها هنگام مواجه شدن با مسائلی هم چون اختلافات پدر و مادر، جدایی و طلاق به دنبال چرایی این رویدادها هستند. در اکثر مواقع آن‌ها خودشان را عامل اصلی ایجاد این درگیری‌ها می‌دانند که این امر آسیب‌های زیادی را به سلامت روانی فرزندتان وارد می‌کند. انسجام خانوادگی به کاهش اضطراب کمک می‌کند.
علاوه بر موارد ذکر شده بیماری‌های سخت و طولانی والدین، مرگ یکی از نزدیکان، تضادهای انضباطی و تربیتی بین پدر و مادر و تولد نوزاد جدید از دیگر عوامل اضطراب زا برای کودکان هستند.
افراد در سنین مختلف به شیوه‌های مختلفی اضطراب‌های خود را بروز می‌دهند. بهانه گیری، مخالفت‌ها، نافرمانی‌ها، لجبازی و قشقرق‌های مدام نشان دهنده مشکلاتی است که روان فرزندتان را آزار می‌دهد. این رفتارها در پسرها بیشتر دیده می‌شود چرا که پسران برون ریزی احساسات خود را بیشتر به صورت خشم و پرخاشگری نشان می‌دهند. حفظ احترام در خانواده به کاهش اینگونه رفتارها کمک می‌کند.
نقش خانواده در تداوم اضطراب | تربیت والدین مضطرب
همانطور که در ابتدا گفته شد نحوه رفتار و نوع ارتباطی که شما با فرزند خود دارید نقش اساسی در بهداشت و سلامت روان فرزندانتان دارد. مادری را تصور کنید که دائما نگران و مضطرب است؛ این نگرانی و اضطراب کاملا در نوع رفتار و تربیت او تاثیر می‌گذارد. برای مثال او دائما فرزندش را چک کرده و بیش از حد مراقب است چرا که دائما در این دلهره به سر می‌برد که مشکلی برای فرزندش پیش نیاید.
در واقع او با این رفتارهای افراطی از ابتدا به فرزند خود این پیام را منتقل می‌کند که دنیا جای امنی نیست و برای محافظت از خود باید دائما نگران و مضطرب بود. به همین خاطر فرزندی که از ابتدا ترس‌ها و نگرانی‌های زیادی را تجربه کرده با دریافت این پیام‌ها رفته رفته اضطرابش بیشتر می‌شود و در طول زمان تداوم می‌یابد. وحدت خانوادگی به کاهش استرس و اضطراب تمام اعضا کمک می‌کند.
نقش خانواده در بروز اختلالات اضطراب
اضطراب زیاد ممکن است به یک سری اختلالات روانی منتهی شده که عملکرد و فعالیت‌های روزانه فرد را مختل می‌کنند. در ادامه نقش خانواده در بروز برخی اختلالات روانی را بررسی کرده‌ایم.
1. اختلال اضطراب جدایی
اضطراب جدایی که در دوران کودکی اتفاق می‌افتد، اشاره به ترس غیر معقول کودک هنگام جدا شدن از والدین دارد. روانشناسان در ریشه یابی اضطراب جدایی به این نتیجه رسیده‌اند که این کودکان در ماه‌های ابتدایی تولد نمی‌توانند اعتماد مورد نیاز را از مادر به دست بیاورند. ریشه این عدم اعتماد در ناتوانی مادران در ارضای نیازهای فرزندشان است؛ این مادران به جای توجه به نیازهای کودک، بیشتر تمایلات خود را در نظر می‌گیرند.
مثلا مادری زمان شیردهی را متناسب با گرسنگی فرزند تنظیم نمی‌کند یا هنگام محبت کردن اصلا به خلق و خوی کودک توجهی ندارد. در واقع تمایلات مادر بر نیازهای کودک اولویت دارد.
2. اختلال اضطراب فراگیر
در اختلال اضطراب فراگیر فرد دائما نگران موضوعاتی مبهم است و علائم روانی و جسمی اضطراب را به صورت مزمن تجربه می‌کند. خانواده‌هایی که دائما نگران هستند و از کودکی به فرزند خود این پیام را می‌دهند که دنیا جای امنی نیست و همیشه باید نگران مسائل مختلف باشند به احتمال خیلی زیاد فرزندان خود را به این سمت هدایت می‌کنند. فرزندان این خانواده‌ها دائما در محیط به عواملی که ممکن است برایش خطر آفرین باشند توجه دارند. در حقیقت نسبت به رخ دادن اتفاق‌های منفی بدبینی زیادی نشان می‌دهند.
3. اختلال اضطراب اجتماعی
در اختلال اضطراب اجتماعی فرد دائما نگران ارزیابی دیگران در مورد خود می‌باشد. خانواده در پیدایش این اختلال نقش بسزایی دارد. افرادی که از اضطراب اجتماعی رنج می‌برند در واقع از عزت نفس پایینی برخوردارند. خانواده در پیدایش این عزت نفس به خصوص در دوره نوجوانی بسیار تاثیرگذار است.
تحقیر نوجوان، نادیده گرفتن نقاط مثبت و تاکید بر ضعف‌های او در تخریب عزت نفس افراد نقش مهمی دارند. عدم اطمینان به توانایی‌های خود در افراد با عزت نفس پایین منجر به حساسیت بیش از حد آن‌ها به قضاوت دیگران می‌شود، که این خود از ویژگی‌های اصلی افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی است.
تاثیر خدمات روانشناسی بر کاهش اضطراب
همانطور که گفته شد خانواده نقش بسیار مهمی در اضطراب افراد دارد و حتی می‌تواند آنان را در برابر طیف وسیعی از اختلالات روانی آسیب پذیر کند. به همین دلیل کمک گرفتن از روانشناس برای درمان اضطراب ضروری است. در صورتی که فکر می‌کنید اختلالات ذکر شده و یا نشانه‌های اضطراب در خانواده شما مشکل آفرین شده، بهتر است هر چه زودتر برای درمان اضطراب خود اقدام کنید. مشاوره روانشناسی فردی و مشاوره خانواده در این موقعیت‌ها، در زمینه بهبود سلامت روانتان به شما کمک می‌کند.