خراسان/ بخش ناخودآگاه ذهن می‌تواند از طریق نقاشی ظاهر شود. طراحی، یک ارتباط مستقیم با بخش ناخودآگاه دارد و حاوی اطلاعات روان‌شناختی زیادی است که عمق روان کودک را می‌توان از طریق آن احساس کرد. کودکانی که نقاشی می‌کنند، بچه‌های خوشحال‌تری هستند. آن‌ها ترس، آرزو، درد و … را از طریق نقاشی بیان می‌کنند. یک نقاشی ساده می‌تواند نگاهی اجمالی به جهان بینی کودک، نقش او در خانواده و روابطش با دیگر اعضای خانواده و البته اعتماد به نفس او داشته باشد. تحلیل دو نقاشی را در ادامه بخوانید، شاید بعضی آیتم‌هایش شبیه نقاشی‌های فرزند شما باشد. هر چند روانکاوی یک نقاشی کودکانه نیاز به تخصص دارد اما مطالعه این مطالب خالی از لطف نیست. امیدواریم در فرصت‌های بعدی نقاشی فرزند شما را تحلیل کنیم.
آنالیز نقاشی محیا خانم 7 ساله
1- محیا خانم دختری عاطفی، باهوش، متواضع وحساس با روحیه‌ای مسالمت آمیز است. او پدر و مادرش را خیلی دوست دارد. محیاجان دختری با بهره هوشی بالاست و دوست دارد که به همه اطرافیانش کمک کند.
2- ماه یاد آورنده شب، رویاها و جهان ناهوشیار است. ماه در نقاشی کودکان به دو یا سه گونه متفاوت ترسیم می‌شودو معمولا آشکار کننده یک زمینه اضطرابی و نشان دهنده کنجکاوی کودک درباره رمز و رازهای زندگی است. ماه با نهاد زنانه هم مطابقت دارد و زمانی که دختران خردسال مسائلی را درباره هویت دخترانه شان یاد می‌گیرند، ماه در نقاشی‌شان ظاهر می‌شود.
3- ستارگان که گاهی آسمان شب را مانند روز روشن می‌کنند، نشانه میل به درخشش و جلب توجه است و همواره نیاز کودک به برانگیختن تحسین و محبت دیگران را نشان می‌دهد.
4- ترسیم چشم‌ها و مژه‌های بلند، دل مشغولی‌های زیباشناختی و تمایل به دیده شدن را در کودک نشان می‌دهد. گردن کوتاه در این نقاشی هم میل به بزرگ‌تر یا برتر شدن و به چشم آمدن از لحاظ جسمانی را نشان می‌دهد. کفش پاشنه‌دار هم حاکی از این است که زیبایی‌های خودش را قبول دارد.
5- درباره استفاده از رنگ زرد در نقاشی باید بدانید که زرد معادل احساس شادی و خوش‌بینی به آینده است. رنگ صورتی، مبین مهربان بودن و تمایل به صلح در کودک است و معرف این است که محیا جان فاقد رفتارهای پرخاشگرانه است.
6- ترسیم منظره شب یا مناظری که با نور ماه روشن شده‌اند از دید کودکان مبین این است که والدین انتظار فرزندی از جنس دیگر را داشته‌اند یا این‌که کودک توجه بیشتر به فرزندی را که از جنس دیگر است احساس می‌کند.
توصیه‌هایی به والدین محیاخانم: هرکدام از حرف‌ها و حرکات ما روی شخصیت فرزندمان تاثیر بسزایی خواهد داشت. اشتباهات فرزندتان را ببخشید و به او فرصت بازگشت بدهید. حتی گاهی فرصت اشتباه و ریسک کردن به او بدهید. دوست داشتن‌تان را به او ابراز کنید، هم در کلام و هم در عمل. به خصوص جلوی بقیه اعضای خانواده، او را مورد تایید، تشویق، تحسین و توجه قرار دهید.
آنالیز نقاشی مهدیه خانم 5 ساله
1- مهدیه‌جان دختری پر انرژی با هوش محیطی بالاست و پدر و مادرش را خیلی دوست دارد. او جاهای شلوغ را خیلی دوست دارد و اطرافیان روی او و تفکراتش تاثیر زیادی می‌گذارند. او فضای سبز را هم دوست دارد، مهربان است و به طور کلی، دختری خانواده دوست محسوب می‌شود.
2- همان‌طور که در نقاشی می‌بینید، مهدیه خانم تعداد زیادی حیوان کشیده است که به منزله انعکاس جهان درونی کودک است .در ادامه توضیحات بیشتری درهمین باره مطرح خواهم کرد. البته یکی از دلایل این اتفاق، کنجکاو بودن کودک درباره مسائل گوناگون است.
3- ترسیم یک گونه که فرزندش را حمل می‌کند، نشان دهنده تصور مادرانه و تولدی است که از نظر کودک، به زودی در خانواده‌شان رقم خواهد خورد. در واقع کودک منتظر تولد یک خواهر و برادر کوچک در خانواده خود و شاید در خانواده خاله‌اش است. تولدی که کنجکاوی‌اش را درباره نقش او در آینده، برانگیخته است.
4- کشیدن پرندگان وحشی و اهلی، معناهای متفاوتی دارد. پرندگان و جوجه‌هایشان که در نقاشی می‌بینید، معرف چارچوب ذهنی کودک است؛ کودکی که می‌خواهد بیشتر مورد نوازش یا حمایت والدین و اطرافیانش قرار بگیرد.
5- حضور پرندگان در آسمان به قلمرو فکری و آرمانی کودک ربط پیدا می‌کند و برحسب فضایی که اشغال کرده‌اند، میزان خیال‌پرداز بودن کودک را مشخص می‌کنند.
6- ترسیم علف‌های روی زمین به معنای نیاز به پذیرش از سوی دیگران است. همچنین تیزی آن نشان دهنده وجود روحیه پرخاشگری در کودک است و البته علاقه‌اش به حضور در پارک را هم نشان می‌دهد.
7- ترسیم درخت در سمت چپ نقاشی، وابستگی شدید به مادر و نیاز به او و حمایت‌های او را نشان می‌دهد.
توصیه‌هایی به والدین مهدیه خانم: همان‌طور که در نقاشی مهدیه جان دیدید، خورشید را که مبین اقتدار و محبوبیت پدر است ، ترسیم کرده و مشخص می‌شود پدر را دوست دارد اما دهان پرندگان را قرمز کشیده که نشان می‌دهد دوست دارد بیشتر با پدر ارتباط داشته باشد و محبت‌های پدر را بیشتر درک کند.
در ضمن، آبی بودن پرندگان نشان می‌دهد که مادرش را دوست دارد اما نیاز دارد به مهدیه جان، مسئولیت‌های بیشتری سپرده شود. بنابراین بیشتر برای حرف زدن با او وقت بگذارید. نکته آخر و البته خواهش من این است که هرچه زودتر، علت رفتارهای پرخاشگرانه مهدیه جان را پیگیری کنید.
دکتر فریده ناصری | روان‌شناس بالینی