بهترین زمان برای گذاشت آی یو دی + باید و نبایدها

زمان مناسب گذاشتن iud و نکات مهمی که خانم ها باید بدانند

Iud یک جسم منعطف با شکل T از جنس فلز و یا پلاستیک است که توسط پزشک و یا ماما در داخل رحم قرار می دهند . انواع آن ها به نام های میرنا، کیلنا، لیلتا و اسکیلا معروف هستند و مقداری کمی پروژستین آزاد می کنند که به ترتیب تا 3 و 5 سال موثر است.

IUD یکی از روشهای سالم و موثر، مطمئن و برگشت پذیر برای پیشگیری از بارداری ناخواسته است که عوارض بسیار کمی دارد.پاراگارد یکی از iud هایی در دسترس برخی کشورها است که می تواند تا 12 سال درون بدن قرار بگیرد . اطراف این iud از سیم مسی پیچیده شده است.

اگر برای جلوگیری از بارداری تصمیم به استفاده از iud دارید ، باید از قبل خودتان را آماده کنید . برای هر نوع متفاوت از iud ها به یک نوع آمادگی نیاز دارید که در این قسمت از جالبز در مورد آنها صحبت خواهیم کرد.

رازهایی در مورد iud

• اگر تابحال زایمان نداشته اید ، نمی توانید از بعضی از انواع iud ها استفاده کنید.
• نوجوانان نمی توانند از iud استفاده کنند.
• iud می تواند عاملی برای ناباروری یا بیماری التهابی رحم شود.
• iud ها امن نیستند.

به طور کلی iud ها به دو دسته تقسیم می شوند :

1. نوع مسی که به تدریج مس آزاد می کند.
2. نوع میرنا که به تدریج پروژسترون آزاد می کند.

نوع میرنا پروژسترون آزاد می کند بنابراین ممکن است عوارض وسایل پیشگیری از بارداری هورمونی را داشته باشد. به همین دلیل تا حد امکان باید از iud نوع مسی استفاده شود.تنها مزیتی که iud میرنا به نوع مسی دارد کاهش خونریزی قاعدگی در مصرف کنندگان می باشد که البته کم شدن خونریزی قاعدگی ، عوارض خاص خود را دارد.

قبل از نصب iud در مورد آن بیشتر بدانید

قبل از نصب iud بسیار مهم است که به نکات و اطلاعات موجود در مورد آن دقت کنید تا بتوانید ترس ها و نگرانی ها را کاهش دهید.

1. آمادگی برای گذاشتن iud

پزشک قبل از هرکاری اول از همه وضعیت سلامتی ، نوع دارو های مصرفی مثل داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی ( 600 تا 800 میلی گرم ایبوپروفن- موترین یا آدویل) یک ساعت قبل از iud را بررسی می کند . این اقدام به رفع انقباضات و درد و ناراحتی در طول انجام نصب iud کمک می کند.

همچنین پدهای استفاده شده نیز باید مورد بررسی قرار بگیرد تا از افزایش خونریزی و تراوش آن به بیرون جلوگیری شود.

قبل از کار گذاشتن iud آزمایشات مختلفی مانند تست پاپ اسمیر توسط پزشک انجام می شود.در صورت تشخیص سلامتی ، پزشک از شما می خواهد تا در روزهای 2 تا 5 عادت ماهیانه برای گذاشتن IUD مراجعه کنید. در صورت داشتن عفونت رحم یا واژن باید تا تکمیل درمان صبر کنید.

برای کاهش درد قبل از مراجعه به پزشک بهتر است از قرص مسکن مانند مفنامیک اسید استفاده کنید . کار گذاشتن iud نیازی به بی حسی ندارد .چند روز پس از کار گذاشتن iud از انجام کارهای زیاد و یا برداشتن اجسام سنگین خودداری کنید زیرا امکان خروج خودکار دستگاه را افزایش می دهید.

2. زمانی که در اتاق عمل هستید.

متخصص درمانگر شما از تجهیزاتی برای قرار دادن iud استفاده می کند . اگر در هفت روز پریود خود نباشید، پزشک از شما تست بارداری می گیرد تا احتمال بارداری را تعیین کند و سپس معاینه فیزیکی را انجام می دهد ( دو انگشت خود را وارد واژن می کند و با دست دیگرش شکم را می گیرد تا اعضای داخلی مثل رحم را احساس کند ).

با این کار می تواند به خوبی موقعیت ، انسجام ، سایز و حرکت رحم را بسنجد و هرگونه سوزش که باعث نشان دادن عفونت می شود را متوجه شود.

3. به تعادل در آوردن دهانه رحم

در این مرحله متخصص واژن را باز نگه می دارد که این کار را به کمک یاسپکولوم انجام می دهد . این دستگاه داخل واژن قرار می گیرد و سپس دو طرف آن را جدا می کند و آن را باز نگه می دارد.

زمانی که این مرحله کامل شد ، محیط را کامل استریل می کند تا از عفونت جلوگیری شود و داخل واژن را نیز ضد عفونی می کنند.

بعضی از درمانگران از بی حسی موضعی مثل ژل لیدوکائین پنج درصد در داخل کانال رحم برای کاهش درد و ناراحتی استفاده می کنند و همچنین برای ثابت نگه داشتن رحم از تناکولوم نیز استفاده می گردد. این وسیله بلند است و به رحم می چسبد تا آن را ثابت نگه دارد.

4. اندازه گیری کانال رحم

پزشک در این شرایط یک دستگاه استریل را وارد دهانه می کند تا طول و جهت کانال رحم را اندازه بگیرد . این پروسه خطر سوراخ شدن رحم را کاهش می دهد . سوراخ شدن رحم معمولا به خاطر قرار دادن عمقی یا قرار دادن آن در زاویه غلط اتفاق می افتد.

پزشک در این مرحله دقت می کند که هیچ گونه تماس اضافی از طریق لبه های یاسپکولوم با با واژن اتفاق نیافتد تا موجب سورخ شدن رحم یا آسیب دیدن واژن نشوند.

عمق تشخیصی رحم توسط پزشک بین 6 تا 9 سانتی متر است و iud نباید کمتر از عمق 6 سانتی متری قرار بگیرد.

5. نصب iud

بعد از اینکه صدای رحم از بین رفت ، پزشک iud را برای نصب آماده می کند و آن را باید از پکیج استریل شده خارج کند و سپس بازوهای iud را کمی به عقب خم می کند و لوله iud را در محل قرار می دهد.

iud را به سمت محل مورد نظر هل می دهد و عمق آن را با صدای دستگاه تشخیص می دهد که در داخل لوله است . زمانی که iud در موقعیت صحیح خود قرار بگیرد ، بازوهای آن به شکل T باز می شوند.

در این حالت کم تر از 5 درصد خانم ها درد معمولی تا شدید را تجربه می کنند . واکنش هایی نیز مثل استفراغ، حالت تهوع ، غش کردن نیز وجود دارد که بسیار نادر است.

این واکنش ها روی کار IUD تاثیر نمی گذارد. خانم هایی که تابحال زایمان نداشته اند، یا زایمان های کمتری داشته اند یا مدت زمان زیادی IUD وصل کرده اند ، بیشتر در معرض این واکنش ها هستند.

6. اتمام پروسه نصب IUD

با قرار دادن IUD تمام لوازم اضافی خارج می شوند اما نخ ها دست نخورده باقی می مانند که معمولا از دهانه رحم به سمت واژن آویزان هستند . پزشک به شما آموزش می دهد که چگونه با این نخ ها برخورد کنید که بستگی به نوع IUD دارد.

به خاطر داشته باشید در ماه اول پس از کارگذاری IUD آی یو دی نمی توان به اثر آن در پیشگیری از بارداری چندان مطمئن بود. بنابراین در ماه اول کارگذاری IUD آی یو دی باید از وسیله دیگری مثل کاندوم جهت جلوگیری از بارداری استفاده نمود.

پس از معاینه توسط ماما و پزشک و چک و کنترل نخ IUD آی یو دی و اطمینان از قرار گرفتن آن در محل مناسب، می توانید در ماه بعد با اطمینان از این وسیله استفاده کنید. نخ IUD آی یو دی به اندازه 2 الی 3 سانتی متر از دهانه رحم قطع می شود و رد تماس جنسی لمس نمی شود (مگر نخ IUD آی یو دی بلند باشد).

اگر IUD آی یو دی گذاشته این می توانید برای کنترل آن، پس از پایان قاعدگی نخ IUD آی یو دی را لمس کنید. برای این منظور دست خود را شسته و داخل کانال واژن کنید تا به دهانه رحم برسد. نخ IUD آی یو دی را لمس کنید و دستتان را خارج کنید.

مراقب باشید نخ IUD آی یو دی به هیچ عنوان کشیده نشود. اگر نخ IUD آی یو دی را لمس نکردید، برای بررسی وجود آن در رحم، به مطب مراجعه کنید. در این مواقع پزشک یا ماما پس از معاینه در صورتی که IUD آی یو دی را مشاهده نکردند برای شما یک سونوگرافی درخواست مس کنند.

7. چه زمانی نصب IUD کامل می شود ؟

از آنجایی که بیشتر خانم ها درد خفیفی را در انجام این کار تجربه می کنند، به همین دلیل تا چند روز بعد می توانند فعالیت های شخصی خود را به راحتی انجام دهند.

اگر نمی دانید که چگونه باید به شرایط، واکنش نشان دهید، می توانید از شخصی دیگر کمک بگیرید . اگر درد و ناراحتی را تجربه کردید ، به پزشک مراجعه کنید تا هرچه زودتر دارو و مسکن به شما تجویز کند.

8. زمانی که به خانه می روید.

ممکن است که چند روز بعد از نصب IUD خونریزی یا لکه بینی را تجربه کنید که کاملا طبیعی است ، بنابراین هیچ جای نگرانی نیست . اگر خونریزی مداوم یا شدید بود، حتما باید با پزشک تماس بگیرید و مطمئن شوید که به عفونت مبتلا نیستید و همچنین باید به این نکته توجه کنید که اولین پریود شما بعد از نصب IUD شدید خواهد بود که کاملا طبیعی است و همچنین ممکن است که چند روز زودتر از موعد انجام شود .

9. رابطه جنسی بعد از نصب iud

هر موقع که با نصب iud در بدنتان احساس راحتی کردید ، می توانید رابطه جنسی را برقرار کنید ( مگر این که iud شما 48 ساعت بعد از زایمان قرار گرفته باشد ).

• iud پاراگارد سریعا بعد از قرار دادن در بدن می تواند از بارداری جلوگیری کند.
• iud های اسکیلا ، لیتلا ، کیلنا و میرنا تا پنج روز بعد از شروع پریود اول تاثیرگزار خواهد بود.

10. مراقبت از iud

بسیار مهم است که در چند هفته اول بعد از کاشت iud، هر چند روز یک بار نخ ها را برسی کنید تا مطمئن شوید که نخ ها سر جای خود هستند.برای این منظور دست خود را ضد عفونی کرده و داخل کانال واژن کنید تا به دهانه رح برسد.

پس از لمس نخ iud ، دست خود را خارج کنید ، فقط مراقب باشید که نخ کشیده نشود اما اگر نخ را لمس نکردید به پزشک مراجعه کنید تا اگر او هم دستگاه iud را مشاهده نکرد ،برای شما یک سونوگرافی درخواست مس انجام دهد. بعد از پریود اول ( یا حداقل کمتر از سه ماه بعد از نصب iud ) یک برنامه برای چکاپ پزشکی و وضعیت خود داشته باشید.

بعضی از خانم ها در طول چکاپ از پزشک درخواست می کنند تا نخ ها را کوتاه تر کنند ، مخصوصا اگر این نخ ها توسط همسرشان هنگام رابطه جنسی حس شود . گاهی اوقات این نخ ها تا حدی کوتاه هستند که خود فرد نمی تواند آن ها را دیده و بررسی کند.

به خاطر داشته باشید در اولین ماه پس از کارگذاری دستگاه IUD نباید به پیشگیری از بارداری آن اطمینان کردو باید از وسایل دیگری همچون کاندوم استفاده نمود .بعد از بررسی و چک کنترل نخ این دستگاه و اطمینان از قرار گرفتن آن در محل مناسب توسط پزشک می توانید در ماههای بعد با اطمینان از این وسیله استفاده نمائید.

آیا دستگاه IUD وسیله ای مطمئن برای جلوگیری از بارداری می باشد؟

بلی . اگر آی یو دی با روشی صحیح ، کار گذاشته شود و در هر 6 ماه یکبار به طور منظم کنترل شود از بارداری ناخواسته جلوگیری می نماید.

نکات مهم در مورد IUD

IUD یکی از ابزارهای قابل اطمینان برای پیشگیری از بارداری است . البته نوع مسی آن عوارض داروهای پیشگیری از بارداری مثل انواع قرص و آمپول را ندارد.

احتمال بارداری بعد از سال اول استفاده از IUD آی یو دی،کاهش می یابد . برخی از پزشکان معتقدند هر چه IUD بهتر و درست کار گذاشته شود، اثر پیشگیری از بارداری آن بیشتر می شود. بنابراین باید به ماما یا پزشک مطمئن و با تجربه مراجعه شود. با گذشت زمان عوارض دستگاه iud کمتر می شود.

گذاشتن IUD آی یو دی به چه افرادی پیشنهاد می شود ؟

1. خانمهایی که می خواهند از وسیله ای برای جلوگیری از بارداری استفاده کنند که کمترین عوارض را داشته باشد.
2. خانمهایی که ترجیح می دهند نیاز به مصرف روزانه و یا قبل از نزدیکی از وسیله و یا دارو نداشته باشند.
3. خانمهایی که در دوران شیردهی هستند.

مزایای استفاده از IUD

1. IUD آی یو دی تاثیری طولانی مدت دارد و گاه بین 5 تا 8 سال از بارداری جلوگیری می نماید.
2. IUD مسی عوارضی کمتر از قرص ها و آمپول های پیشگیری از بارداری دارد.
3. بارداری بلافاصله بعد از خارج کردن IUD مسی از رحم ، امکان پذیر است.

به طور کلی کدامیک از خانم ها نباید از آی یو دی استفاده کنند؟

1. خانمهایی که تست پاپ اسمیر آنها نتیجه غیر طبیعی دارد.
2. خانمهایی که مبتلا به عفونت دستگاه تناسلی هستند.
3. خانم هایی که سابقه بارداری خارج از رحمی دارند. IUD پروژسترونی احتمال بارداری خارج رحم را افزایش می دهد بنابراین بهتر است از IUD پروژسترونی استفاده نکنند.
4. خانمهایی که میومی دارند که شکل و اندازه حفره رحم را تغییر داده است.
5. خانمهایی که رحم آنها به طور مادرزادی غیر طبیعی است مانند رحم دو شاخ و…
6. خانمهایی که بارداری را تجربه نکرده اند.
7. خانمهایی که رحم آنها دچار خونریزی غیر طبیعی می باشد.
8. خانمهایی که عقب مانده ذهنی هستند.
9. خانمهایی که در هنگام قاعدگی ، دچار خونریزی شدید و طولانی مدت می شوند و یا دارای اختلالات انعقادی و کم خونی هستند بهتر است از نوع مسی IUD آی یو دی به علت احتمال بیشتر شدن خونریزی استفاده نکنند.
10. خانمهایی که به مس حساسیت دارند نباید از IUD مسی استفاده کنند.
11. خانمهایی که در حال درمان مول (بچه خوره) هستند.

عوارض IUD

1- احساس درد بعد از گذاشتن آی یو دی:

بلافاصله بعد از کار گذاشتن این وسیله ممکن است خانمها برای مدتی دچار درد یا کمی خونریزی شوند. علاوه بر این در ماه های اول پس از گذاشتن آی یو دی، ممکن است خانم ها مبتلا به کمردرد یا دردهای شکمی شوند که با مصرف مسکن تحت نظر پزشک کمتر می شوند.

2- افزایش احتمال بارداری خارج از رحم (نوع پروژسترونی):

نوع پروژسترونی IUD با افزایش احتمال بارداری خارج از رحم همراه است . البته این احتمال در نوع مسی وجود ندارد.

3- خونریزی شدید و افزایش درد در زمان عادت ماهیانه (در نوع مسی):

نوع مسی iud موجب افزایش خونریزی و در نتیجه کم خونی می شود . بنابراین پزشک چند ماه بعد از استفاده از این وسیله ، انجام آزمایش خون را تجویز می کند تا کم خونی را کنترل کند.

البته این عارضه فقط در نوع iud مسی دیده می شود و آی یو دی میرنا می تواند موجب کم شدن خونریزی قاعدگی بشود و در صورت خونریزی شدید، می توان از این آی یو دی استفاده کرد.

4- سوراخ شدن رحم با آی یو دی:

این دستگاه ممکن است موجب سوراخ شدن رحم شود . یعنی حین کار گذاشتن آی یو دی ، احتمال پاره شدن رحم وجود دارد . همچنین ممکن است در ماه های بعدی استفاده از آی یو دی، پارگی رحم اتفاق بیفتد.

5- عفونت رحمی:

احتمال ابتلا به عفونت رحمی در هفته اول گذاشتن IUD ، زیاد است که به تدریج احتمال عفونت کم می شود.

6- خارج شدن IUD آی یو دی از رحم:

یکی از شایعترین عوارض آی یو دی، خارج شدن خود به خود آن در اولین ماه گذاشتن آن است .برخی از خانمها متوجه خروج آن نمی شوند و فقط تعداد کمی از زنان متوجه خارج شدن آن می شوند . یکی از مهمترین دلایل بارداری ناخواسته بعد از کار گذاشتن iud ، خارج شدن آن از رحم است بدون اینکه فرد استفاده کننده متوجه شود.

گاهی اوقات آی یو دی در زمان عادت ماهیانه و با خونریزی خارج می شود و فرد متوجه دفع آن نمی شود. به همین دلیل به مصرف کنندگان iud توصیه می شود که در زمان عادت ماهیانه ، نوار بهداشتی خود را کنترل کنند تا در صورت خارج شدن آی یو دی متوجه شوند.

سوالات متداول درباره استفاده از دستگاه آی یو دی

آیا پس از سزارین نیز می توان از iud استفاده کرد؟

بله- 6 تا 8 هفته پس از سزارین می توان از دستگاه آی یو دی استفاده کرد.

بعد از برداشتن آی یو دی چه زمانی بارداری ممکن می شود ؟

امکان بارداری بلافاصله پس از برداشتن آی یو دی وجود دارد .با برداشتن آی یو دی، 30 درصد زنان در ماه اول و 90 درصد زنان در 12 ماه اول حامله می شوند.

یکی از مزایای آی یو دی این است که خانم ها بلافاصله پس از برداشتن آن می توانند باردار شوند. در صورتی که امکان بارداری بعد از مصرف قرص و آمپول (برای پیشگیری از حاملگی ) کمی بیشتر به طول می انجامد.

چه زمانی بعد از سقط می توان از آی یو دی استفاده کرد ؟

اگر سقط زیر 12 هفته باشد، بلافاصله می توان آی یو دی را در رحم گذاشت. اما در سقط جنین با بیش از 12 هفته باید 6 تا 8 هفته برای کار گذاشتن iud صبر کرد.

همچنین اگر خانمی پس از زایمان، به نوزاد شیر خود را ندهد یا گاهی شیر خود و گاهی شیر خشک بدهد و از وسیله جلوگیری از بارداری استفاده نکند، باید قبل از گذاشتن آی یو دی تست بارداری انجام دهد و در صورت منفی بودن آزمایش اقدام به استفاده از iud کند.

چه مدت پس از زایمان می توان آی یو دی گذاشت؟

بهترین زمان برای گذاشتن آی یو دی،6 تا 8 هفته پس از زایمان است.

خارج کردن آی یو دی

اگر به هر دلیلی دیگر نمی خواهید از iud استفاده کنید و یا قصد بارداری دارید می توانید در زمان قاعدگی به مطب ماما یا پزشک یا درمانگاه تنظیم خانواده مراجعه کنید. خارج کردن آی یو دی از کار گذاشتن آن راحت تر است و فقط با پنس انجام می شود.