صبح نو/متن پیش رو در صبح نو منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
عارف چراغی / طبق مصوبه اخیر ستاد ملی مقابله با کرونا، شرکت‌های هواپیمایی از اول آبان‌ماه ملزم به رعایت فاصله‌گذاری فیزیکی در پروازها هستند و تنها مجازند ۶۰درصد ظرفیت هواپیما را برای فروش عرضه کنند. همین موضوع باعث شده انجمن شرکت‌های هواپیمایی نرخ پروازهای داخلی را تا 155درصد افزایش دهد. این درحالی است که خردادماه امسال هم به بهانه‌ای مشابه قیمت‌ها افزایشی اینچنینی را تجربه کرده بودند.
شیوع ویروس کرونا موجب بحران بی‌سابقه‌ای در صنعت هوانوردی شد. اما این تنها دلیلی نیست که باعث افزایش چند‌برابری نرخ بلیت‌های هواپیما شده است. پیش از این نیز در یکی، دو سال اخیر بارها شاهد افزایش 50 تا 80درصدی نرخ پروازهای داخلی بوده‌ایم. اگرچه نرخ پروازهای خارجی را همواره به نرخ ارز مرتبط می‌دانستند اما اکنون این سؤال مطرح است که دلیل جهش ناگهانی قیمت پروازهای داخلی دقیقاً چیست؟ اگرچه گفته می‌شود تنها دو درصد از مردم کشور از سفرهای هواپیمایی استفاده می‌کنند اما نرخ‌های جدید نشان می‌دهد این میزان حتی می‌تواند از نصف هم کمتر بشود. همین هفته گذشته بود که افزایش قیمت دو برابر بلیت پروازهای تهران به ترکیه سروصدای زیادی به پا کرد. به‌طوری که بعد از اعمال محدودیت‌های جدید و چندباره ترکیه که پرواز ایرلاین‌های ایرانی به مقصد استانبول را به یک بار در روز کاهش داد، قیمت بلیت هواپیما از سوی ایرلاین‌های ایرانی و خارجی حدود دو برابر هفته‌های قبل شد. اما با وجود اینکه این محدودیت‌ها در شهرهای کشور خودمان وجود ندارد روز پنج‌شنبه هفته قبل انجمن شرکت‌های هواپیمایی دامنه نرخ بلیت پروازهای داخلی را به‌روزرسانی کرد و از ابتدای آبان‌ماه نرخ‌های جدید اعمال می‌شود. بر‌اساس این نرخ‌نامه، تعداد پروازهای با قیمت بالای یک میلیون تومان افزایش چشم‌گیر داشته و در بیشتر مسیرها، حداکثر قیمت بلیت بالای یک میلیون تومان است. همچنین حداقل قیمت بلیت نیز در چند مورد 500 هزار تومان و در سایر موارد 600تا 700 هزار تومان نرخ‌گذاری شده است.
آقای تورج دهقانی‌زنگنه، معاون وزیر راه در واکنش به افزایش قیمت بلیت هواپیما از اول آبان‌ماه امسال نیز گفته است: «نه دولت و نه سازمان هواپیمایی کشوری هیچ دخالتی در افزایش قیمت بلیت پروازهای داخلی ندارند.» وی با بیان اینکه سازمان هواپیمایی به شرکت‌های هواپیمایی ابلاغ کرده که از اول آبان‌ماه هواپیما باید با ظرفیت 50 و 60درصدی پرواز کند، افزود: «ایرلاین‌ها، انجمن شرکت‌های هواپیمایی دارند و بر‌اساس بخشنامه 50 و 60درصدی و همچنین قیمت دلار، برای آن‌ها نرخ‌های جدید را تعیین کرده است.»
چرا بلیت پرواز به یکباره گران شد؟
انجمن شرکت‌های هواپیمایی دلیل افزایش 155درصدی نرخ بلیت پروازهای داخلی را کاهش ظرفیت هواپیماها اعلام کرده است. طبق آنچه آقای مقصود اسعدی‌سامانی، دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی گفته است به تازگی ستاد مقابله با کرونا ابلاغ کرده که در راستای فاصله‌گذاری اجتماعی در پروازها، شرکت‌های هواپیمایی فقط 60درصد ظرفیت هواپیما را برای فروش عرضه کنند؛ این موضوع از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا به سازمان هواپیمایی ابلاغ شده است و سازمان هواپیمایی کشوری هم به شرکت‌های هواپیمایی ابلاغ کرده است که از اول آبان‌ماه99 فقط 60درصد ظرفیت هواپیماها فروخته شود. این انجمن هواپیما افزایش نرخ ارز را دلیل دیگر صعود قیمت‌ها اعلام کرده است. این انجمن مدعی است سقف نرخ قبلی که از سوی شرکت‌های هواپیمایی برای پروازهای داخلی تعیین شده بود، بر‌اساس دلار 11هزار تومان محاسبه شده بود، در حالی که قیمت‌های دلار 28هزار تومان است، بانک مرکزی هم از سال گذشته دلار نیمایی به شرکت‌های هواپیمایی نداده است. همین مسائل باعث شده تا از اول آبان قیمت کف هر دقیقه پرواز از 3هزار به 8هزار تومان افزایش پیدا کند.
اما جالب است اگر بدانید که ما هرساله از آبان تا اواسط اسفند وارد فصل کم مسافر می‌شویم و به طور کلی نزدیک به 40درصد ریزش مسافر را تجربه می‌کنیم. اکنون شرکت‌های هواپیمایی می‌گویند چون ما به‌دلیل رعایت پروتکل‌های بهداشتی نمی‌توانیم 40درصد از ظرفیت خود را بفروشیم پس باید نرخ بلیت را تا 150درصد افزایش دهیم این درحالی است که در وضعیت عادی هم این شرکت‌ها نمی‌توانستند ۴۰درصد پروازهای خود را بفروشند، چون اصلاً تقاضایی در این فصل برای آن ۴۰درصد وجود نداشت. با این وجود آخرین بار خردادماه سال جاری و به بهانه شیوع کرونا و کاهش درآمد شرکت‌های هواپیمایی، نرخ بلیت پروازهای داخلی افزایش یافته بود اما این بار به بهانه افزایش قیمت ارز و کاهش ظرفیت پروازها؛ این اتفاق دوباره پس از تنها چهارماه رخ داده است.
پیامدهای افزایش قیمت غیرمنصفانه
در دو سال اخیر قیمت بلیت هواپیما افزایش چشمگیری داشته که طبیعتاً این مسأله سبب حذف سفرهای هوایی از سبد مسافرتی مردم می‌شود. بدیهی است که با کاهش میزان مسافران پروازهای هوایی، ایرلاین‌ها دچار مشکلات و ضررهای مالی گسترده‌ای خواهند شد، به همین دلیل افزایش قیمت بلیت در شرایط کنونی نه به نفع صنعت هوایی کشور است و نه به نفع جیب‌های خالی مردم. ماجرای این تصمیم نادرست را درهرصورت مردم خواهند داد. چرا‌‌که طبعاً با افزایش قیمت پرواز بین دو شهر، طبعاً نرخ اتوبوس و قطار هم افزایش پیدا می‌کند. ضمن اینکه بر‌اساس آمارها، حمل‌و‌نقل ریلی و جاده‌ای دیگر ظرفیت جابه‌جایی مسافران را ندارند، حال با افزایش قیمت بلیط هواپیما، بار بیشتری به جاده‌ها تزریق می‌شود که این موضوع سبب افزایش تصادفات جاده‌ای خواهد شد.
گران‌ترین نرخ پروازها مربوط به کدام خطوط است؟
گران‌ترین قیمت بلیت برای مسیر تبریز-بندرعباس با حداکثر قیمت دو میلیون و ۶۷۴هزار و ۲۰۰تومان بوده، همچنین مسیر کرمانشاه- بندرعباس در حداکثر قیمت خود ۲میلیون و ۶۰هزار تومان تعیین قیمت شده است. قیمت بلیت کیش-تبریز هم جزو بلیت‌های بالای دو میلیون تومان بوده و به نرخ دو میلیون و ۵۷۱هزار و ۳۰۰تومان به فروش می‌رسد. پرواز ماهشهر-مشهد نیز ۲میلیون و ۳۰هزار تومان به مشتریان فروخته خواهد شد.
در سایر پروازها هم حداکثر قیمت بالای یک میلیون تومان است که به‌طور مثال پرواز ارومیه- کیش، ساری- کیش، کرمانشاه- کیش، کرمانشاه- قشم، رشت-عسلویه بین یک میلیون و ۸۰۰تا یک میلیون و ۹۰۰هزار تومان فروخته خواهد شد. حداکثر قیمت بلیت پرواز تهران-مشهد یک میلیون و ۳۵۴هزار تومان و حداقل نرخ این مسیر ۶۴۷هزار و ۵۰۰تومان اعلام شده است.
قیمت بلیت پروازهای تهران-کیش و تهران-قشم هم به ترتیب بین «۷۰۰هزار تا ۱میلیون و ۷۵۰هزار» و «۷۲۲هزار تا ۱میلیون و ۸۹۰هزار» تومان دامنه‌گذاری شده‌اند.