حامی هنر زندگی/ احساس تنهایی بعد از ازدواج، یکی ازتجربه های ناخوشایند زندگی مشترک است. این واقعیت تلخ بیانگر این است که تنهایی یک حس درونی است و با حضور فیزیکی و تعداد افرادی که در زندگی فرد هستند سنخیتی ندارد. ازدواج یک تعهد زوجیت و همراهی است واحساس تنهایی بعد از ازدواج نشاندهنده یک شکاف عمیق میان زوجین است. شاید کمی عجیب به نظر بیاید. در واقع انسان ها با یکدیگر جفت می شوند تا تنها نمانند. اما کم نیستند زوجینی که بعد از ازدواج به شدت احساس تنهایی می کنند. حس تنها بودن در حالیکه با کس دیگری تشکیل یک زوج را داده اید، مصداق حال تشنه ای است که لب چشمه زندگی می کند زمانی که چنین احساسی به سراغ زن یا مرد می آید، دلایل متعددی می تواند زمینه ساز این مشکل باشد.
حس تنهایی چیست ؟
حس تنهایی یک احساس ناخوشایند و منفی گرایانه است و زمانی که نیازهای جسمی و روانی افراد برآورده نمی شود این احساس به سراغ انسان می آید. انسان ذاتا موجودی اجتماعی است. پایه و اساس زندگی انسان ها بر مبنای جمعی زندگی کردن است. در یک جامعه افراد به یکدیگر نیاز دارند تا خواسته ها یشان مرتفع شود.
وجود مشاغل مختلف در اجتماع نیز بر اساس همین فلسفه تعریف می شود. این مسئله مهم در زندگی عاطفی و روانی افراد جلوه بیشتری دارد. انسان ها در ابتدای تولد در خانواده و درکنار عزیزانشان زندگی می کنند. سپس در بزرگسالی برای خود زوج عاطفی انتخاب می کنند و با او به زندگی ادامه می دهند. بنابراین اصل و اساس زندگی، بر تنها نبودن است. پس اگر فردی در زندگی خود احساس تنهایی می کند، یعنی در جریان طبیعی و سیال زندگی او مشکلی وجود دارد. مهارت های ارتباطی نقش بسزایی در روابط بین فردی دارد.
دلیل احساس تنهایی بعد از ازدواج زوجین چیست؟
وقتی دو نفر عهد و پیمان زناشوئی می بندند، نسبت به هم متعهد می شوند که هیچ گاه یکدیگر را تنها نگذارند. اما ناخواسته و یا به دلیل عدم عملکرد مناسب زوجین، حس تنهایی گریبان یکی از زوجین و یا هر دو نفر را می گیرد. دلایل متعددی می تواند مسبب حس تنهایی باشند که در زیر به آن ها اشاره می شود.
1 ــ عدم درک متقابل
یکی از مشکلات شایع در زندگی مشترک، عدم درک متقابل زوجین است. درک متقابل یعنی شناخت بیشتر شخصیت و موقعیت یکدیگر. بر اساس درک متقابل زوجین باید مشکلات و توانمندی ها، نقاط قوت و ضعف و موقعیت یکدیگر را کاملا بشناسند و انتظارات خود را با شناختی که از همسرخود پیدا کرده اند، مطابقت بدهند.
2 ــ بی توجهی به نیازهای یکدیگر
در بعضی از مواقع زوجین نسبت به نیازهای خود نهایت دقت و وسواس را دارند.به همین سبب از همسر خود انتظار دارند که توجه ویژه ای به برآوردن خواسته های آن ها داشته باشند. اما در مقابل، خود نسبت به احتیاجات و خواسته های همسرشان بی توجه هستند. یعنی نوعی خودخواهی در رابطه دارند. در این صورت میزان صمیمیت زوجین کم شده و احساسات مشترک به کنار رانده می شود.به این ترتیب همسری که نسبت به نیازهایش بی توجهی شده است، احساس تنهایی و کم ارزشی خواهد کرد.
3 ــ عادی شدن روابط زوجین
شور و عشق و هیجان در روزهای ابتدایی بعد از ازدواج در اوج است. اما بعد از مدتی تمامی امور تکراری شده و دیگر جذابیت ابتدایی خود را نخواهد داشت. این خلاقیت و ابتکار زوجین را می طلبد که هیجان و شور را دوباره به زندگی خود تزریق کنند. اگر زوجین در روند عادی شدن روابطشان، فرسوده و دلزده شوند، چیزی که عایدشان خواهد شد احساس تنهایی و یکنواختی در زندگی مشترک خواهد بود. بنابراین یک زندگی کسالت بار، همراه با احساس تلخ عدم توجه به یکدیگر و حس تنهایی برای زوجین رقم خواهد خورد.
4 ــ بروزاختلافات و حل نشدن آن ها
اختلافات صمیمیت ها را از بین می برد. به همین دلیل باید از میان برداشته شود. اگر اختلافات زناشوئی حل نشوند، در تمام روح و ذهن زوجین ریشه دوانده و عمیق تر از قبل خواهند شد.به این ترتیب فاصله بین زوجین روز به روز بیشترمی شود. هر یک به سویی خزیده و در کنج عزلت در تنهایی خود غوطه ور خواهند شد.
5 ــ عدم تعهد به زندگی مشترک
زندگی مشترک سراسر تعهد و مسئولیت است. این تعهد از کوچکترین نیازهای مادی شروع شده تا بزرگترین و خاص ترین ابعاد زندگی فرد را در بر می گیرد. از جمله نیازهای عاطفی، معنوی، جنسی و … را شامل می شود. اگر یکی از زوجین در برآوردن یکی از نیازهای شریک زندگی خود کم کاری کند، مسلما به وظایف زناشوئی خود عمل نکرده است. به این ترتیب ناراحتی ها و شکست های عاطفی به سراغ همسران خواهد آمد. به این ترتیب احساس تنهایی در برآوردن نیازها، اولین حسی است که قلب و ذهن فرد را تسخیر خواهد کرد.
6 ــ غرق کار و اشتغال شدن زوجین
در زمان تجرد، افراد معمولا غرق در تلاش برای دستیابی به اهدافشان هستند. مانند تحصیل، ورزش، شغل، تفریح، مصاحبت با دوستان و مواردی از این دست. اما به محض تاهل و ورود به زندگی مشترک دیگر نمی توان مانند گذشته به صورت اغراق آمیز به دنبال اهداف شخصی بود. ازدواج پلی میان اهداف فردی و مشترک زوجین ایجاد می کند. به این ترتیب باید میان این دو تعادل و توازن برقرار کرد. زوجینی که شغل و حرفه خود را در اولویت قرار می دهند، باعث رنجش و تنهایی همسر خود می شوند. اوقات زیادی که صرف انجام امور حرفه ای و کاری می شود، لحظاتی است که همسر چنین افرادی باید در تنهایی و خلوت خود بگذرانند.
در این مورد تفاوتی میان زن و مرد نیست. چرا که امروزه زنان بسیاری در عرصه های کار و اشتغال حضور دارند که ممکن است مردان نیز احساس تنهایی بعد از ازدواج را به دلیل اشتغال بیش از حد همسر تجربه کنند. در برخی موارد اعتیاد به کار یکی از طرفین وجود دارد.
7 ــ فرزند آوری و مشغولیت بیش از حد زنان به فرزندانشان
شاید یکی از علل ایجاد احساس تنهایی بعد از ازدواج که مسئولیت آن مستقیما متوجه زنان است، دلیل فرزندآوری و غفلت از همسر توسط زنان باشد. در این مورد شکی نیست که بانوان وظیفه سنگین و خطیری در انجام وظایف مادرانه دارند. رسیدگی و پرورش موجود زنده و آسیب پذیری مانند کودک، چالش های بسیاری دارد.
خستگی جسمی، نگرانی های مادرانه وانجام امور خانه همگی سختی های خاص خود را دارند و همراهی مردان بیش از گذشته نیاز است. اما در این میان، بعضی از زنان به صورت جدی وابستگی به فرزند پیدا می کنند. به گونه ای که همسر خود را فراموش کرده و از او غافل می شوند. در صورت تداوم چنین رفتاری مردان به شدت احساس تنها کرده و حس ناخوشایندی برای آنان به وجود می آید.
8 ــ عدم تلاش در ایجاد تفریحات و فعالیت های مشترک
یکی از دلایل احساس تنهایی بعد از ازدواج این است که زوجین هیچ خلاقیتی در گذراندن اوقات خوش مشترک ندارند. برای اوقات فراغت خود هیچ برنامه ای ندارند. بیشتر تفریحاتشان همراه با دوستان و خانواده برنامه ریزی می شود. در مواقعی که درکنار آن ها نیستند، هیچ راهکاری برای تفریحات مشترک ندارند. این مسئله می تواند موجب دوری و فاصله عاطفی زوجین شود. در طولانی مدت حس عدم لذت در کنار یکدیگر و تنهایی را به زوجین القاء خواهد کرد. آن ها احساس خواهند کرد که توانایی خوش گذرانی در کنار یکدیگر را ندارند.
9 ــ انتظارات بیش از اندازه از یکدیگر
در مبحث درک متقابل یادآور شدیم که زوجین باید انتظارات خود را با شرایط و موقعیت شریک زندگی خود مطابقت بدهند. انتظارات بیش از حد، حس عدم کفایت را در وجود زوجین ایجاد می کند و منجر به دوری عاطفی و حس تنهایی آن ها خواهد شد. به عنوان مثال؛ مردی که از همسر خود مرتبا انتظار داشته باشد که امور خانه را بدون کوچکترین نقصی انجام دهد و کمترین قصور یا کوتاهی او را بر زبان بیاورد و متوقع باشد که همسرش مانند یک خدمتکار تمام اوقات روزانه خود را به کارهای خانه و آشپزی بگذراند، مسلما حس خوشایندی را در وجود همسرش ایجاد نخواهد کرد.
در مقابل زنی که مدام از همسرش انتظارات بزرگی داشته باشد و هزینه های بسیاری را بر او تحمیل کند، نیز همسر خود را در میان انبوهی از انتظارات غیر منطقی تنها و بی یاور رها کرده و احساس ناراحت کننده تنهایی را در وجود همسرش نهادینه خواهد کرد. در وجود چنین افرادی حس تنهایی در انجام امور زندگی بدون یاری کردن همسرانی که همیشه متوقع هستند بسیار احساس خواهد شد.
تاثیرات احساس تنهایی بعد از ازدواج بر زوجین
زمانی که فرد احساس تنهایی می کند، در حالیکه یک شریک و جفت در کنار خود دارد، احساسات ضد و نقیضی را برای او به وجود می آورد.احساس تنهایی زوجین ممکن است در ابعاد مختلف جسمی و روانی و عاطفی افراد تاثیر بگذارد.
1- تاثیرات جسمانی احساس تنهایی زوجین
تنهایی به خودی خود بسیار آزاردهنده است. اما در شرایطی مانند داشتن شریک زندگی، احساس تنهایی واقعا زجرآور و دردناک است و می تواند سرمنشاء بسیاری از بیماری ها و مشکلات روانی و جسمانی شود. دسته ای از بیماری های جسمی هستند که زیرگروه بیماری های روانی شناخته می شوند و با عنوان بیماری های روان تنی نامگذاری شده اند. در این مورد فرد دچار مشکلات جسمانی می شود که ریشه روانی دارند. مانند مشکلات قلبی و فشارخون بالا و معده دردهای عصبی و…
2- تاثیرات روانی احساس تنهایی زوجین
اولین تاثیر روانی حس تنهایی در زوجین، افسردگی و پیامدهای آتی آن است. افسردگی دروازه ورود به دنیای عذاب آور اضطراب ها و تنش های روانی و بی انگیزگی و ناامیدی به تمام زندگی است. تنهایی و افسردگی ناشی از آن، تمام روح و ذهن فرد را درگیر می کنند و طراوت و شادابی را از او می گیرند و ادامه زندگی را رنج آور خواهند کرد.
3- تاثیرات حسی و عاطفی احساس تنهایی زوجین
اساس زندگی مشترک، جفت بودن و زوج بودن است.احساس تنهایی خلاف قاعده کلی ازدواج است. بنابراین زمانی که زوجین بعد از ازدواج احساس تنهایی می کنند در واقع بعد عاطفی و احساسی زندگی مشترکشان متلاطم و نا آرام است. این شکاف عاطفی و تنهایی معنوی زوجین بر تمام روابط زناشوئی آن ها تاثیر می گذارد. صمیمت و رابطه جنسی آن ها را تحت الشعاع قرار می دهد. انگیزه های زندگی را کم می کند. طراوت و شادابی و لذت بردن از حضور یکدیگر را کمرنگ تر می کند و به طور کلی پایه های زندگی زناشویی را سست خواهد کرد.
راهکارهای عملی از بین بردن احساس تنهایی بعد از ازدواج
برای از بین بردن احساس تنهایی بعد از ازدواج، لازم است راهکارهای عملی را بدانید. در ادامه چند شیوه کاربردی به شما ارائه می شود؛
1ـ از خودتان شروع کنید؛ اشکالات رفتاری خود را بررسی کنید
در بررسی مسائل مشترک نمی توان یک طرفه به قاضی رفت. جانب انصاف را رعایت کنید. در بروز مشکلات ممکن است شما هم نقشی داشته باشید. با صداقت و شهامت به بررسی عملکرد و رفتار خود بپردازید. سعی کنید ریشه مشکلات را بیابید و آنچه مربوط به شما بوده را حل و فصل نمایید.
2 ـ از احساس تنهایی خود با همسرتان صحبت کنید
حس قلبی خود را برای همسرتان بازگو کنید. دلایل حس تنهایی خود را به او بگویید. شفاف و صریح صحبت کنید. مواری را که موجب می شود، شما بیشتر احساس تنهایی کنید را بیان کنید. تمام تلاش خود را بکنید که بدون مشاجره به صورت کاملا منطقی با هم گفتگو کنید.
3 ـ اگر احساس تنهایی به دلایل شغلی همسرتان است با آن کنار بیایید تا اوضاع بهتر شود
در بعضی از موارد بنا به دلایل و اقتضائات شغلی همسر، اوقات تنهایی بیشتری بر زوجین تحمیل می شود. در چنین شرایطی بهتر است به جای غصه خوردن و احساس تنهایی را رنج آور تلقی کردن، برای آن برنامه ریزی داشته باشید. در این صورت فشار روانی ناشی از تنهایی کمتر خواهد شود. خصوصا اینکه می دانید شرایط از کنترل شما و همسرتان خارج است. بنابراین با داشتن برنامه های متنوع برای اوقات تنهایی، تا زمان بهتر شدن شرایط، باعث رنجش خاطر خود و همسرتان نمی شوید.
4ــ عوامل ایجاد کننده احساس تنهایی را از بین ببرید
بعضی از عوامل ایجاد کننده احساس تنهایی، خارج از اراده زوجین هستند. مانند مشغله های خانوادگی هریک از زوجین، وابستگی به خانواده و دوستان، وجود برنامه های دورهمی و تفریحات دوستانه و حضور عوامل سوم مانند وابستگی به فضای مجازی و گذراندن اوقات طولانی در آن. تمام این عوامل اگر از حد متعارف خود خارج شوند، فاصله عاطفی و صمیمیت زوجین را نشانه خواهند گرفت. به همین دلیل لازم است با بررسی درست هر یک از این عوامل، احساس تنهایی خود و همسرتان را به حداقل برسانید.
سخن پایانی
تنهایی احساس آزاردهنده ای است. اما ممکن است به دلایل مختلف و در مقطعی از زندگی هر شخصی، احساس شود. حالت ایده آل آن این است که این احساس را از بین ببریم و از همنشینی و مصاحبت با انسان های دوست داشتنی زندگیمان لذت ببریم. اما در مواقعی که با این حس درونی مواجه هستیم باید مهارت گذر از عوارض این احساس را داشته باشیم. برای زندگی بهتر لازم است، ازتکنیک های روان شناختی بیشتری آگاه باشیم