وزارت صمت، با انتشار اطلاعیه عرضه خودروهای وارداتی، نحوه ثبت‌نام متقاضیان برای خرید خودروهای خارجی را مشخص کرد.
براساس این اطلاعیه، فرآیند فروش خودروهای وارداتی، در 3 مرحله انجام خواهد شد:
1- ثبت‌نام متقاضیان و انجام فرآیند نوبت‌دهی
2- انتشار آگهی عرضه خودروهای وارداتی و اقدام به خرید توسط متقاضیان حائز شرایط طبق نوبت
3- تحویل خودروهای وارداتی به خریداران
شرایط ثبت‌نام متقاضیان و انجام فرآیند نوبت‌دهی
با آغاز به کار سامانه یکپارچه فروش خودروهای وارداتی saleauto.ir از ساعت 12 روز شنبه 6 اسفند 1401 متقاضیان تا روز پنج‌شنبه 11 اسفند فرصت ثبت‌نام در این سامانه را خواهند داشت.
نکته مهم آن است که ثبت‌نامِ زودتر به معنای در اولویت قرار گرفتن در تخصیص خودرو نیست. بنابراین متقاضیان خرید خودروهای خارجی تا پایان هفته برای ثبت‌نام فرصت دارند و لازم نیست در همان ساعات اولیه آغاز به کار سامانه، به آن مراجعه کنند.
پیش‌شرط ثبت‌نام در سامانه مذکور، موجودی حساب بانکی متقاضی است که به طور علی‌الحساب، 500 میلیون تومان تعیین شده است. بر این اساس، متقاضیان خرید خودروهای وارداتی باید قبل از ثبت‌نام در سامانه، با مراجعه به شعب بانک‌های منتخب (در ادامه لیست کامل بانک‌ها قابل مشاهده است) فرم مسدودی 500 میلیون تومان برای خرید خودروی خارجی را پر کنند. این پول در حساب شخصی متقاضیان، باقی می‌ماند و صرفاً مسدود می‌شود. سایر بانک‌های حائز شرایط پس از اتصال به سامانه، معرفی خواهند شد.
نحوه عرضه خودروهای وارداتی
با اعلام نوبت متقاضیان برای تخصیص خودرو، بلافاصله عرضه خودروهای وارداتی با ذکر مشخصات کامل خودروها شروع می‌شود و هر کدام از واردکنندگان، تعداد مشخصی از خودروها را با موعد تحویل معین، عرضه می‌کنند.
در هر مرحله از عرضه خودروهای وارداتی، تمام متقاضیان حائز شرایط، طی مدت معینی که اعلام می‌شود می‌توانند در سامانه برای خرید خودروهای عرضه‌شده اقدام به ثبت‌نام کنند اما طبیعتاً افرادی که در نوبت بالاتری دارند شانس بیشتری برای انتخاب این خودروها را خواهند داشت. پس از پایان مهلت مذکور، اسامی خریداران قطعی خودروهای عرضه‌شده (به ترتیب نوبت متقاضیان) اعلام می‌شود.
ضمناً در صورتی که خودروی عرضه‌شده، مورد پسند افراد حائز شرایط و در نوبت‌های بالا نباشد، می‌توانند منتظر بمانند و در عرضه‌های بعدی شرکت کنند و نوبت آن‌ها حفظ می‌شود.
به عنوان مثال اگر در اولین مرحله، 2 هزار خودروی چانگان CS55 پلاس عرضه شود، همه متقاضیان حائز شرایط امکان ثبت‌نام برای این خودرو را خواهند داشت اما پس از پایان ثبت‌نام، سامانه طبق نوبت اختصاص‌یافته به افراد، 2 هزار متقاضی که نوبت بالاتری قرار دارند را به عنوان خریداران قطعی معرفی خواهد کرد.
فرآیند تحویل خودرو
برخلاف روش‌های گذشته فروش خودروهای وارداتی که متقاضیان، کل پول را در همان زمان ثبت‌نام پرداخت می‌کردند، در سامانه یکپارچه، خریداران قطعی تا زمان تحویل خودرو طی 3 مرحله اقدام به تکمیل وجه می‌کنند که مراحل آن در بخشنامه ذکر شده است.
لازم به ذکر است طبق بخشنامه مذکور، تضامین محکمی از واردکنندگان برای تحویل خودرو در زمان مقرر گرفته شده و در صورت هرگونه تاخیر، جرائم قابل توجهی به طور قطعی به خریداران پرداخت خواهد شد. ضمن اینکه در صورت تاخیر بیش از 3 ماه واردکننده برای تحویل خودرو به مشتری و ابطال قرارداد، واردکننده علاوه بر پرداخت جریمه ماهانه 5/7 درصدی (نسبت به قیمت خودرو)، مکلف به پرداخت 5 درصد جریمه فسخ قرارداد به مشتری است.
برخلاف سال‌های گذشته در شیوه جدید، قیمت نهایی هر مدل خودرو برآورد و تعیین می‌شود و با احتساب سود عادلانه واردکننده، هزینه تمام‌شده از خریدار اخذ می‌شود.
متن کامل اطلاعیه سامانه یکپارچه فروش خودروهای وارداتی به شرح زیر است:
فرآیند عرضه خودروهای وارداتی شامل 3 مرحله است:
در مرحله اول ثبت‌نام خودرو انجام و پس از آن یک فهرست نوبت‌دهی منتشر می‌شود.
در مرحله دوم واردکننده نسبت به عرضه خودرو اقدام و افراد مطابق با نوبت خود می‌توانند نسبت به خرید اقدام نمایند.
در مرحله سوم با ارسال دعوت‌نامه توسط واردکنندگان، خودرو تحویل خریداران می‌شود.
مرحله اول: نوبت‌دهی
در مرحله ثبت‌نام ابتدا باید یک حساب وکالتی توسط متقاضیان افتتاح و مبلغ 5 میلیارد ریال در حساب بانکی خود نزد یکی از شعب بانک‌های تجارت، ملت، صادرات، ملی و قرض‌الحسنه مهر ایران مسدود نمایند. (سایر بانک‌های حائز شرایط پس از اتصال به سامانه معرفی خواهند شد.)
ثبت‌نام از شنبه مورخ 1401/12/06 آغاز و تا پنج‌شنبه ادامه خواهد داشت.
متقاضیان باید برای ثبت‌نام شرایط زیر را داشته باشند:
-دارا بودن گواهینامه رانندگی برای متقاضیان خرید خودرو الزامی است.
-متقاضیانی که طی 48 ماه گذشته خرید خودرو از شرکت‌های خودروسازی یا بورس کالا داشته‌اند، امکان ثبت‌نام و خرید خودرو وارداتی ندارند.
-متقاضیانی که دارای پلاک انتظامی فعال هستند امکان ثبت‌نام و خرید خودرو ندارند. شایان ذکر است تا زمان تحویل خودروهای وارداتی، شرط نداشتن پلاک انتظامی فعال، بررسی می‌شود. همچنین افرادی که به‌صورت هم‌زمان در بورس کالا یا سامانه‌های خرید شرکت‌های خودروساز ثبت‌نام نموده‌اند در صورت دریافت خودروی تولید داخل یا مونتاژی، تا قبل از عرضه خودروهای وارداتی باید از این طرح انصراف دهند. در صورت عدم انصراف، متقاضی با جریمه مندرج در قرارداد مواجه خواهد شد.
-انتقال امتیاز و حقوق ناشی از خرید خودرو، به اشخاص (حتی به صورت وکالتی) ونیز فروش حواله خودرو به صورت وکالتی ممنوع است.
-امکان صلح خودروهای وارداتی وجود ندارد.
-امکان انتقال سند خودرو به مدت یک سال از زمان خرید وجود ندارد.
-امکان ثبت‌نام و خرید برای اشخاص حقوقی وجود ندارد.
-پس از پایان ثبت‌نام، نوبت تخصیص افراد دارای شرایط مذکور طبق قرعه مشخص می‌شود.
-با تعیین “نوبت”، متقاضیان می‌توانند در عرضه‌های آتی خودروی وارداتی، نسبت به انتخاب نوع خودرو در سامانه اقدام نمایند.
-وجه دریافتی که در زمان افتتاح حساب وکالتی جهت ثبت‌نام اولیه واریز می‌گردد تا زمان تحویل خودرو باید در حساب مسدود باشد و در صورت برداشت، ثبت‌نام فرد ابطال می‌گردد.
-امکان انصراف از معامله تا زمان انعقاد قرارداد نهایی با واردکننده خودرو از سوی خریدار در سامانه، بدون جریمه، وجود دارد. انصراف از معامله در صورت انعقاد قرارداد نهایی، مشمول پرداخت جریمه‌ای معادل 5 درصد قیمت پایه به واردکننده می‌شود.
-متقاضیان دارای “نوبت خرید خودرو”، امکان ثبت‌نام و خرید خودروهای داخلی را ندارند.
-با افتتاح حساب وکالتی و ثبت‌نام اولیه در سامانه یکپارچه هیچ تعهدی مبنی بر تخصیص خودرو ایجاد نخواهد شد.
مرحله دوم: تخصیص
در این مرحله واردکنندگان تعداد مشخصی خودرو را عرضه کرده و کسانی که نوبت بالاتری دارند امکان انتخاب خواهند داشت.
در صورتی که فرد دارای نوبت یکی از خودرو عرضه‌شده را انتخاب نکند نوبت او حفظ شده و در عرضه‌های بعدی می‌تواند از نوبت خود استفاده کند.
پس از انعقاد قرارداد با خریدار، قیمت پایه خودرو هیچ‌گونه تغییری نخواهد کرد و برآوردی از هزینه‌های مربوط به حمل‌ونقل، مالیات، عوارض و حقوق گمرکی، شماره‌گذاری و سایر موارد به خریدار اعلام خواهد شد.
واردکننده خودرو متعهد به تحویل خودروهای فروخته‌شده بوده و در صورت تاخیر در تحویل خودرو بایستی ماهانه 5/7 درصد جریمه عدم تحویل در زمان مقرر را به خریدار پرداخت نماید. در صورت تاخیر بیش از 3 ماه، واردکننده یا خریدار مجاز به ابطال قرارداد خرید خودرو بوده و در این شرایط، واردکننده علاوه بر پرداخت جریمه 5/7 درصد در ماه، مکلف به پرداخت 5 درصد جریمه فسخ قرارداد است.
مرحله سوم: تحویل
پس از ورود خودرو به گمرک، واردکننده نسبت به ارسال دعوت‌نامه اقدام نموده و موظف است در صورت تکمیل وجه خریداران ظرف مدت حداکثر 1 ماه خودرو را تحویل دهد. در این مرحله بخش دوم پرداخت وجه به حساب وکالتی تکمیل و به حساب گمرک یا دستگاه‌های ذی‌نفع واریز می‌شود.
توضیح: وجه خودرو در 3 مرحله پرداخت می‌شود:
مرحله نخست: به صورت علی‌الحساب در زمان ثبت‌نام
مرحله دوم: در زمان عقد قرارداد (در مرحله تخصیص خودرو) شامل قیمت خودرو و هزینه‌ها تا ورود خودرو به گمرک
مرحله سوم: در زمان تحویل خودرو شامل هزینه‌های مربوط به مالیات، عوارض و حقوقی گمرکی، شماره‌گذاری و سایر موارد.
فهرست ۲۲ بانک برای ثبت‌نام خودروهای وارداتی اعلام شد
براساس آخرین آمار لیست 22 بانک برای ثبت‌نام خودروهای وارداتی توسط وزارت صمت اعلام شده است که جزئیات آن را در جدول زیر مشاهده می‌کنید:
مدل‌های اولین عرضه وارداتی‌ها مشخص شدند
شنیده ها از یک منبع آگاه در وزارت صمت حاکی از آن است که اولین عرضه وارداتی ها در سامانه یکپارچه مختص به نشان های چانگان، فیات و هیوندای خواهد بود. براساس اطلاعات غیر رسمی از این منبع آگاه، مدل های چانگان CS35 پلاس، چانگان CS55 پلاس، هیوندای الانترا، فیات ۵۰۰ و فیات تیپو خودروهایی هستند که برای اولین عرضه وارداتی ها در نظر گرفته شده اند. گویا تعدادی از این خودروها هم اکنون در گمرکات کشور هستند و بخش قابل توجهی از این خودروها در مسیر ایران. این خودروها به عنوان اولین وارداتی ها پس از ممنوعیت به ایران می آیند و سرآغاز فصل جدید واردات خودرو خواهند بود. در ادامه باید دید چه تعدادی از این خودرو ها در مرحله اول عرضه خواهند شد و تأثیر این عرضه بر بازار چه خواهد بود.
اگرچه مدل عرضه وارداتی ها پر از ابهام است و عموم مردم نسبت به این عرضه گیج شده اند، اما عرضه سریع اولین وارداتی ها می تواند ذهنیت مثبت تری را برای مردم ایجاد کند. عرضه سریع وارداتی ها می تواند ابهام ها در مورد قیمت گذاری و هزینه های گمرکی را هم واضح تر کند و بازار را برای عرضه های بعدی آماده تر نماید. براساس شنیده ها گویا مدل های چینی کم ترین چالش را در تأمین و بحث تحریم ها دارند و بر همین اساس، سایپا از باقی واردکنندگان چند قدم جلوتر است. به همین دلیل، پیش بینی می شود در عرضه های نخست چانگان بیش ترین سهم را داشته باشد. مسئولان وزارت صمت باید این مورد را هم در نظر داشته باشند که امروز بازار بیشتر تشنه وارداتی های غیر چینی است و وزارت صمت باید زودتر پای غیر چینی ها را به بازار تشنه باز کند.
نکاتی ناگفته درباره خودروهای وارداتی
حالا بیایید نگاهی به جنبه های عجیب این نحوه عرضه داشته باشیم. نکته اول این است که متقاضیان در اولین مرحله هیچ ایده ای از خودرویی که قرار است به ایران بیاید ندارند. البته حدس و گمان هایی از مدل های وارداتی وجود دارد اما در عمل مشتری نمی داند در چه زمان خودروی مورد نظر او به ایران خواهد آمد. بر همین اساس مشتری نمی داند خودش را باید برای پرداخت چه مبلغی آماده کند. پرداخت اولیه برای خودروها قابل حدس و تخمین خواهد بود اما هزینه های گمرکی بر اساس نرخ روز ارز محاسبه می شود و مشتری نمی تواند بصورت دقیق بداند که چه مبلغی را باید برای مرحله دوم کنار بگذارد. اما مهم ترین و عجیب ترین نکته در مورد واردات خودرو این است که اصلا مشخص نیست که مشتری تا چه زمان ۵۰۰ میلیون بلوکه کرده را باید در بانک نگه دارد. فرض کنید که خودروی مورد نظر شما ۵ ماه دیگر عرضه شود. بر همین اساس ۵۰۰ میلیون شما تا آن زمان بدون عقد قرارداد در حساب بلوکه خواهد بود و در صورت برداشت از فرآیند خرید کنار گذاشته خواهید شد. البته وزارت صمت وعده داده که سود بلند مدت و کوتاه مدت این مبالغ بسته به مدت زمان برای مشتریان واریز شود اما در شرایط تورمی کنونی و بالا رفتن لحظه ای نرخ ارز، سود بانکی برای کمتر کسی راضی کننده خواهد بود.